23-æм январы, Тыбылты Алыксандры номыл Хуссар Ирыстоны паддзахадон университеты ректор Тедеты Вадимæн фембæлд уыдис университеты студенттимæ Студенты боны (Татьянæйы боны) цытæн.  Бацайдагъ сын æргом, хæларадон ныхас. Тедеты Вадим бæрæгбонон арфæйы ныхæстæ загъта Хуссар Ирыстоны æппæт студенттæн дæр куыд йæхи, афтæ РХИ-йы Президент Бибылты Анатолийы номæй дæр. Фембæлды хайад истой университеты æппæт факультетты хуыздæр ахуыргæнинæгтæ æмæ студентон советы уæнгтæ сæ сæргъ ХИПУ-йы хъомылад æмæ профориентацион куысты фæдыл проректор Цхуырбаты Иннæ, афтæмæй.

Ректор адджын фынджы уæлхъус йæ ныхас райдыдта арфæйы ныхæстæй. «Æрвылаз дæр 25-æм январы куыд Уæрæсейы Федерацийы, афтæ Хуссар Ирыстоны дæр фæнысан кæнæм студентты хъæлдзæг æмæ рæсугъд бæрæгбон – Татьянæйы бон. Абоны фембæлды сымахæн ис уыцы фадат, цæмæй æрго-мæй аныхас кæнæм не ‘нтыстытыл æмæ нæ проблемæтыл дæр. Фыццаджыдæр мæ фæнды сымахмæ Президент Бибылты Анатолийы арфæйы ныхæстæ фæхæццæ кæнын. Сымахæн зындгонд у, нæ паддзахады сæргълæууæг университетмæ йæ хъус куыд лæмбынæг дары æмæ нæ фарсмæ кæй æрбалæууы æндæр æмæ æндæр фарстыты фæдыл, уый. Ууыл дзурæг у, Президентон стипенди кæй фæфылдæр кодта, ома, ног 2018-æм азы фыццæгæм сентябрæй нæ хуыздæр студенттæ фондз минты бæсты ныр та исдзысты авд мин сомы бæрц. Нæ университеты юбилей куы нысан кодтам, уæд нæ фыццаг хатт РХИ-йы Президенты барамындмæ гæсгæ схорзæхджын кодтой Кады орденæй. Нæ кусджыты иу къорд та хорзæхджын æрцыдысты ордентæ, майдантæ æмæ кады грамотæтæй. Мæн ацы бæрæгбон банысан кæныны тыххæй фæхуыдтой Ломоносовы номыл Мæскуыйы паддзахадон университетмæ æмæ нæ фембæлд дæр развæлгъау уымæн у. Сымахæн, студенттæн дæр нæ университеты ис уæхи сæрмагонд бынат æмæ уын ноджыдæр арфæ кæнын уæ бæрæгбоны цытæн», – загъта ректор.

Университеты ректор Тедеты Вадим студенттæм бахатыд, цæмæй студенттæ сæхи хатой хъæлдзæгдæрæй, уæндонæй æмæ аныхас кæной æргомæй. Загъта сын, цæттæ кæй у, цæмæй сын сдзуапп кæна, цы фарстытæ сæ цымыдис кæнынц, уыдонæн. Афтæ ма банысан кодта, зæгъгæ, университеты ахуыргæнджытимæ иумæ æппæтдæр кæй сараздзысты, цæмæй студенттæн æппæт уавæртæ дæр арæзт æрцæуа сæ ахуырхъомылады рæзты сæраппонд.

25-æм январы киноконцертон зал «Чермен»-ы æппæт студенттæн дæр уагъд æрцæудзæнис бæрæгбонон концерт, цыран хайад райсдзысты университеты сфæлдыстадон коллективтæ æмæ хицæн зарæггæнджытæ, уыдон нымæцы рэпер Цхуырбаты Сæрмæт дæр.

Фембæлды рæстæджы ректормæ лæвæрд æрцыдис æндæр æмæ æндæр ахсджиаг фарстытæ. Студенттæ цымыдис кодтой сæ ахуыры процесс æмæ уавæртæм, Уæрæсейы уæлдæр ахуыргæнæндæттимæ æмгуыстады сæм цавæр хорз хъуыддæгтæ æнхъæлмæ кæсы, уыцы æмæ бирæ æндæр фарстытæ. Уыдон ма бацымыдис кодтой ректоры сæрмагонд цардмæ дæр, зæгъгæ, куысты фæстæ йæ рæстæг куыд æрвиты, йæ иууыл уарзондæр чиныг цавæр у æмæ афтæ дарддæр. Тедеты Вадиммæ фыццаг фарст радта экономикæйы факультеты фыццаг курсы студенткæ Медойты Аннæ. Уый цымыдис кодта, университеты иууыл æнтыстджындæрыл цы хъуыддаг нымайы, уый. Университеты ректор банысан кодта, зæгъгæ, фарст у вазыгджын. «Махæн фæстаг рæстæджыты бантыст бирæ саразын æмæ уыцы æнтыстытæй кæцыдæры иууыл сæйрагдæр бынаты сæвæрæм, иннæты та уымæй дæлдæр, ууыл æз не сразы уыдзынæн. Фæлæ сымах хъуамæ æмбарат иу хъуыддаг, æмæ махæн цыдæриддæр саразын бантыст, уыдон æз мæхæдæг иунæгæй нæ арæзтон, фæлæ нæ университеты коллектив æмæ студенттимæ иумæ. Æнæ уыдон æххуысæй мæнæн иунæгæй фæзын уыдаид. Фæстаг хатт нын цы бантыст саразын, уый триколор ТВ форматмæ рахизыны хъуыддаг. Мах нырма 30 минуты бæрц хиздзыстæм эфирмæ, уымæн æмæ хæрзгъæд видеоæрмæг аразын у вазыгджын куыст. Ацы хъуыддаджы бузныджы ныхæстæ зæгъын нæ университеты сфæлдыстадон къордæн. Уыдон архайынц видеостудийы. Афтæ ма студенттæн дæр, кæцытæ бирæ хатт фæкусынц æхсæвы 12 сахаттæм.  Уыдон бацæттæ кодтой видеоæрмæг ЮОГУ – ТВ æмæ сын эфиры фыццаг хатт рацæудзæн 24-æм январы изæры 9 сахатыл. Мæ хъуыдымæ гæсгæ нæ университеты куысты архайды тыххæй хъуамæ зоной нæ цæгаттаг æфсымæртæ æмæ æндæртæ дæр. Уымæй дарддæр ма нын æнтыстытæ ис ахуыры дæр.  Æз мæхæдæг бирæ хæттыты азилын аудиторитыл æмæ бабæрæг кæнын, лекцитæ куыд уагъд цæуынц, уый. Куыд зонын, уымæ гæсгæ лекцитæ урæд никуы æрцæуынц фæсаууонмæ ахуыры рæстæджы дæр. Кæй зæгъын æй хъæуы, мах ноджы фылдæр хъæуы кусын, цæмæй нæ университеты ахуыр-хъомыладон процесс ноджы хуыздæр кæна. Нæ университетæн бастдзинæдтæ ис Уæрæсейы хуыздæр уæлдæр ахуыргæнæндæттимæ. Æнтыстыл ма нымайын уый дæр, æмæ нæ ахуыргæнджытæн фадат кæй ис сæ квалификаци фæбæрзонддæр кæныны хъуыддаджы. Афтæ ма не студенттæ дæр арæх кæй ацæуынц æмæ хайад райсынц УФ-йы уагъдцæуæг фо-румты, конференциты. Иуныхасæй нын бирæ бантыст æмæ не ‘нтыстытæм дарддæр дæр хъæуы æфтауын, уый та баст у сымахимæ, нæ зынаргъ студенттæ», – загъта ректор. Магистратурæ æмæ аспиратурæ бакæнынæн цы уавæртæ ис, уымæ дæр бацымыдис кодтой студенттæ. Тедеты Вадим бæстонæй бамбарын кодта ацы хъуыддаджы зындзинад. «Абон магистратурæ бакæныны фарстыл дзырд нæма цыдис, уымæн æмæ нæм ис иуæмвæзадон ахуырады системæ. Аспирантурæ бакæныныл дзырд куы цæуа, уæд уый хорз хъуыды у, фæлæ уал нæ уавæртæм гæсгæ хуыздæр у æмæ ацы хъуыддаджы æмгуыстад кæнæм Уæрæсейы Федерацийы хуыздæр уæлдæр          ахуыргæнæндæттимæ. Махæн уыдон байгом кодтой сæ дуæрттæ æмæ сын зæгъæм стыр бузныг. Фæстæдæр та кæсдзыстæм æмæ архайдзыстæм нæ уавæртæм гæсгæ. Фæлæ абон мах кусæм ууыл, цæмæй æркæсæм ацы хъуыддагмæ æмæ бакæнæм иу диссертацион совет. Уый та хъуамæ уа ахæм фæдыздæхты, æмæ нæм дзы куыд уа, бæрзонд квалификаци кæмæ ис, ахæм ахуыргæнджытæ, афтæ ма кандидаттæ, доктортæ æмæ профессортæ. Мах кусæм ацы хъуыддагыл», – загъта уый.

Студенттæ ма бафарстой, æнæхъæн азы дæргъы Уæрæсейы æндæр уæлдæр ахуыргæнæндæттимæ сæ бынæттæ баивын æмæ сахуыр кæнынæн цы фадæттæ ис, зæгъгæ. Ректор сын бамбарын кодта, фарст хуымæтæг кæй нæу æмæ йыл кæй хъæуы бæстонæй ахъуыды кæнын. «Мæн-мæ гæсгæ саразæн кæмæн нæй, уыцы фарстмæ нæ хауы, алцыдæр ис нæ къухты. Æз æппæт дæр сараздзынæн, цæмæй уыцы ‘рдæм саразæм æмбæлон къахдзæфтæ. Ма-хæн нырмæ уавæртæ кæй нæ уыд, уымæ гæсгæ студенттæ искуыцæй æркæнын уыдис зын. Уæрæсейы Федерацийы æмгуыстад кæимæ кæнæм, уыцы уæлдæр ахуыргæнæн-дæтты та ис æппæт уавæртæ дæр, суанг æмдзæрæндæтты онг. Хуыцауы фæрцы рæхджы махæн дæр нæ уавæртæ фæхуыздæр уыдзысты, нæ ног университетон корпусмæ куы бацæуæм, уæд. Ацы ран махæн алы уавæртæ дæр уыдзæнис æмæ нын искæй æрхонын худинаг нæ уыдзæн. Ацы фарстыл бæстондæрæй кусдзыстæм æввахс рæстæджыты», – загъта ректор.

Студенттæ æнæрхъæцæй æнхъæлмæ кæсынц, сæ ног университет кæд байгом уыдзæн, уымæ æмæ æнæбафæрсгæ нæ фесты, сæ ног университетон корпус эксплуатацимæ лæвæрд кæд æрцæудзæн, уый тыххæй дæр. Ацы фарсты тыххæй та сын радзырдта, зæгъгæ, цалдæр боны размæ РХИ-йы Хицауады Сæрдар Пухаты Эрикимæ азылдысты æмæ бабæрæг кодтой ногарæзт университетон корпусы. Уым ныртæккæ куыстытæ сты фæуынхъус, ис ма дзы лыстæг техникон куыстытæ. Æвæрд дзы цæуынц ифтонггæрзтæ. «Ныккæнды тымбыл кæны дон æмæ уый тыххæй Пухаты Эрик бахатыд æмбæлон чиновниктæм, цæмæй фарст ацы бонты скъуыддзаг æрцæуа.

Æз афтæ хъуыды кæнын æмæ фыццæгæм мартæй райдайдзыстæм нæ ахуыр ногарæзт университеты. Фæлæ æнæмæнгдæр аныхас кæн-дзыстæм декантимæ, ахуыргæнджытимæ æмæ сын сæ куыстæн æнцондæр куыд уа, афтæ сараздзыстæм», – загъта Тедеты Вадим.

Университеты ректор ма фембæлды рæстæджы æрсидт студенттæм, цæмæй серьезонæйдæр сæ хъус дарой сæ ахуыры хъуыддагмæ, цæмæй сæ сомбон аразой æнцон æмæ рæсугъдæй. Уымæн æмæ уæлдæр ахуырад райсын ныртæккæ у тынг ахсджиаг алкæцы адæймагæн дæр.

Мадзалы кæрон ма Тедеты Вадим сæрмагондæй раарфæ кодта журналистикæйы факультеты студенткæ Джиоты Любæйæн, йæ гуырæнбон 25-æм январы кæй нысан кæндзæн, уый тыххæй æмæ фæсарæйнаг æвзæгты факультеты студенткæ Тедеты Татьянæйæн. Уымæн йæ ном баст у студентты ацы бæрæгбонимæ. Балæвар сын кодта дидинджыты бæстытæ.

Студенттæ сæхæдæг дæр Татьянæйы боны цытæн ма-дзалмæ бацæттæ кодтой цалдæр музыкалон композицийы æмæ сæм стыр æхсызгонæй байхъуыстой се ʻмбæлттæ æмæ ректор йæхæдæг дæр. Фембæлд рауадис цымыдисон æмæ студентты зæрдæты ныууагъта хорз тæлмæнтæ.

Цхуырбаты Ларисæ

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.