21 августы 10 азы сæххæст, гуырдзиаг агрессийы фæстæ пырх æмæ сыгъд Цхинвалмæ легендарон маэстро Гергиты Валери Марияйы театры коллективимæ куы æрцыд æмæ йæ адæмы фарсмæ куы балæууыд, уыцы боныл. Уый йе ‘рцыдæй егъау моралон æххуыс бакодта йæ хæствæллад Ирыстоны цæрджытæн. 21-æм августы сыгъд Парламенты асинтыл номдзыд маэстройы концерт цæрæнбонтæм бацыд Хуссар Ирыстоны ногдæр историйы азфыстмæ.
Абон дæр мæ хъустыл уайынц Гергийы фырты ныхæстæ интервью дæттгæйæ: «Бахатыр кæнут, æз нырма цы диссаг федтон, уыцы тæлмæнтæй нæ рахызтæн. Уый æнхъæл æз нæ уыдтæн… Уый æбуалгъдзинад æмæ стыр фыдракæнд у… Цхинвал дыккаг Сталинград у… Æз сымахимæ дæн мæ зынаргъ цхинвайлæгтæ…».
Уыцы изæр РХИ-йы Парламенты бæстыхайы пырхæнты уæлæ, хæствæллад цхинвайлæгты раз ралæууыд Марияйы театры коллектив. Парламенты бæстыхайы æрдæгпырх, сыгъд къулты раз зæлыдысты Шостаковичы симфонитæ «Седьмая», «Блокадная», «Ленинградская». Хъусджытæ ныхъус сты… Трагикон музыкæйы зæлтæм хъусгæйæ, цхинвайлæгты мысынады сног сты иу къуырийы дæргъы цы æбуалгъы диссæгтæ бавзæрстой, уыдон, уыцы нымæцы мæлæты тасдзинад дæр. Хъусджытæй бирæты рустыл уадысты судзгæ цæссыгтæ, бирæты цæстæнгасы дзы нырма зынд тасдзинад æмæ тыхстдзинад. Ахæм цæстæнгас равдисын никæцы курдиатджын актерæн суыдзæн йæ бон, æрмæстдæр ахæм цæстæнгас уыдзæн йæхиуыл мæлæты тас чи бавзæрста, мæлæты цæстытæм комкоммæ чи каст æрмæстдæр уыцы адæймæгтæн. Æмæ мæлæты тас ам, Цхинвалы чи баззад, уыдонæй алчидæр йæхиуыл бавзæрста, уымæн æмæ знаг æгъатыр уыд æмæ йæ ничи зыдта хъуыддаг цæуыл фæуыдзæн, уый.
Фæлæ Гергиты Валерийы æрцыд цхинвайлæгты бауагъта стыр ныфс, æвдадзы хосау сын фæцис. Ирон адæмы аккаг фыртæй сæрыстыр сты йæ радтæг адæм куыд цæгаты, афтæ хуссары дæр, зонынц æй æмæ йын кад кæнынц æнæхъæн дунейы дæр. Фæлæ пырх Цхинвалмæ кæй æрцыд, уымæй хуссарирыстойнаг цæрджыты раз йæ кад ноджыдæр схызт, афтæ бакодтаид æрмæстдæр йæ адæмы æцæг уарзтæй чи уарзы, ахæм фидар удыхъæды хицау адæймаг. Уæдæй фæстæмæ нæ зындгонд æмæ кадджын æмбæстагæй ноджы уæлдай тынгдæр нæ сæртæ бæрзæндты хæссæм.
Уæд ма горæты цы цæрджытæ баззад, уыдоныл айхъуыст, зæгъгæ, Гергиты Валери æрцыд йæ коллективимæ æмæ сыгъд Парламенты бæстыхайы раз хъуамæ радта концерт. Цыбыр рæстæгмæ уырдæм æрбам-бырд бирæ адæм, зонгæтæ, хиуæттæ кæрæдзийыл цинтæ, хъæбыстæ кодтой. Августы æгъатыр хæсты фæстæ сæрæгасæй кæрæдзийыл сæмбæлын сын стыр æхцондзинад хаста.
Гергиты Валери Цхинвалмæ йе ‘рцыдæй æнæхъæн дунейæн базонын кодта Хуссар Ирыстоны цы æвирхъау трагеди æрцыд, уый тыххæй. Науæд гуырдзиаг агрессортæ Цхинвалы пырх æмæ сыгъд хæдзæртты æвдыстой афтæ, цыма уыдон Гуырдзыстоны территоррийыл сты. Концертæн уыд ахсджиаг политикон мисси, æвдыст цыд бирæ каналтыл, æмæ маэстро йæхæдæг куыд загъта, афтæмæй уый хъуамæ Хуссар Ирыстоны тыххæй рæстдзинад фехъусын кодтаид æнæхъæн дунейæн æмæ йын æнтысгæ дæр бакодта. Уый музыкæйы æвзагæй дунейæн рæстдзинад фехъусын кодта. Куыд ма хъуамæ рахуыдтаиккой гуырдзиæгтæ Парламенты сыгъд бæстыхайы сæхи территори кæд æмæ йæ цуры Гергиты Валери йе ‘фхæрд адæмæн концерт радта, æмæ уымæй æнæхъæн дунейæн фенын кодта, гуырдзиаг агрессортæ Хуссар Ирыстоны зæххыл цы, фыдракæндтæ сарæзтой, уыдоны тыххæй, уæд. Гергиты Валери йæ оркестримæ концерт цы асинтыл радта, уыдоны абон Хуссар Ирыстоны адæм хонынц Гергийы фырты асинтæ æмæ цæрæнбонтæм дæр Цхинвалы цæрджыты мысынады афтæмæй баззайдзысты.
Гергиты Валери журналисттимæ ныхас кодта уырыссаг, англисаг, немыцаг æвзæгтыл. Журналисттæн йæхæдæг тæлмац кодта, цхинвайлаг ацæргæ нæлгоймаг цы фыдæвзарæнты бахауд, уыдоны тыххæй. «Æз Хуссар Ирыстонмæ æрцыдтæн уый тыххæй, цæмæй дуне рæстдзинад базыдтаид Цхинвалы трагедийы тыххæй. Тбилисы трагеди не ‘рцыд, афтæмæй та йæ æвдисынц куыд амæттаг, афтæ. Æз дæсгай сахатты мæ хъус дардтон Гуырдзыстоны президенты пресс-конференцитæм, ныгуылæйнаг лидертæ цыдысты Тбилисмæ æмæ арæзтой карз хъусынгæнинæгтæ Уæрæсейы адресыл. Фæлæ Хуссар Ирыстоны мингай адæймæгтæ кæй фæмард сты, фынæй горæты удæгасæй цæрджыты кæй сыгътой, уый тыххæй ничи ницы дзырдта», – банысан кодта Гергиты Валери.
Цхинвалы йæ концерты фæстæ 26-æм сентябры немыцаг «Франкфуртер Альгемайне»-йы уацхæссæгæн йæ интервьюйы рæстæджы радзырдта, пырх Цхинвалы цы концерт радта, уый тыххæй. Уацхæссæджы фарстæн, зæгъгæ, Ныгуылæны зæрдæмæ нæ фæцыд ды Цхинвалы концерт кæй радтай, уый. Ацы фарстæн уый сдзуапп кодта: «Æгæрыстæмæй, фыстой, зæгъгæ, концерт ссис политикон манифест, кæнæ та уæлахизы символ. Уый абсурд у. Концертæн нæ уыд нæдæр политикон, нæдæр уæлахизы манифест. Фæлæ æз дæн ирон. Мах Цхинвалы концерт куы радтам, уæд Хуссар Ирыстоны цауты фæдыл рæстдзинад ничи зыдта. Æз мæхæдæг аскъуыддзаг кодтон уым ралæууын. Мæнмæ дæргъвæтин рæстæджы сæ зæрдæ æхсайдта, зæгъгæ, кæнæ æз Кремлы агент дæн, кæнæ та пропагандист, кæнæ та – аннексийы фарсхæцæг. Фæлæ хъуыддаг у бынтон хуымæтæджы: æз дæн ирон. Ирон адæм бавзæрстой дыккаг тæссаг цæф цыбыр рæстæгмæ. Æз хъуыды кæнын, нæ концерт бирæтæн байгом кодта сæ цæстытæ Хуссар Ирыстоны æрцæугæ цауты фæдыл».
Уый фæстæ дæр бирæ уæрæсейаг артисттæ æрцыдысты Цхинвалмæ æмæ хъæлдзæг кодтой цхинвайлæгты хæстæфхæрд æнкъард зæрдæты, фæлæ дзы Гергиты Валерийы легендарон концертимæ абарæн никæйы ис.
Джиоты Екатеринæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.