2008 азы августы тугуарæн хæсты фæстæ Республикæ Хуссар Ирыстонмæ Уæрæсейы Федерацийы Федералон службæйы Арæнгæрон управленийы арæнхъахъхъæнджытæ куы æрбацыдысты, уæдæй фæстæмæ ныр авд азы дæргъы, уыдон сæ бæрнон хæс æххæст кæнынц цæсгомджынæй республикæйы æппæт территорийыл, уыцы нымæцы Дзауы районы арæнгæрон Синагуры хъæуы дæр. Хуссар Ирыстоны уæрæсейаг арæнхъахъхъæнджытæ сты сабырдзинады гарант.
Синагуры астæуккаг скъолайы коллективæн хæларадон ахастытæ ис арæнхъахъхъæнджытимæ. Синагуры хъæуы астæуккаг скъолайы ахуыр-хъомыладон æмæ æфсæддон-патриотикон куыст цæуы бæрзонд æмвæзадыл. Ацы хъуыддагмæ егъау хайбавæрд хæссы ацы скъолайы директор Бестауты Аркади йæ дæлбар коллектвимæ. Скъолайы ахуыргæн-джытæ æмæ ахуыргæнинæгтæ бæрæгбонон мадзæлттæ ауадзынц уæрæсейаг арæнхъахъ-хъæнджытимæ. Афтæ та уыд ныр дæр, фæд-фæдыл ауагътой æртæ бæрæгбонон мадзалы. Нырма уал уыдон цытджын æгъдауæй банысан кодтой Стыр Уæлахизы бон уæрæсейаг арæнхъахъхъæнджытимæ. Цытджын мадзалмæ ма сæм фæуазæг сты уазджытæ Цæгат Ирыстонæй — Ирæтты Уæлдæр совет «Стыр Ныхас»-ы президиумы уæнг Диакъонты Сергей, Цæгат Кавказы аграрон университеты ахуыргæнджытæ. Сывæллæттæ сæ архайдæй дисы баппæрстой уазджыты. Уыдонæй иу — ацы университеты исæн къамисы нымæрдар Бæззаты Анвар рауагъдонтæн баныфс æвæрдта аграрон университетмæ ахуырмæ бацæуынæн сын кæй баххуыс кæндзæн, уымæй.
Синагуры астæуккаг скъолайы коллектив дыккаг бæрæгбон та банысан кодтой 25-æм майы, фæстаг дзæнгæрæджы бон. Мадзалмæ сæм фæуазæг сты РХИ-йы Президенты æрвыст минæвар — Генералон прокурор Дзæгъиаты Уырызмæг, Дзауы районы админис-трацийы ахуыры хайады сæргълæууæг Битеты Мария, Президенты Администрацийы минæвар Хъуылымбегты Игорь.
Дзæгъиаты Уырызмæг æмæ иннæ уазджытæ дæр райгондæй баззадысты, скъолайы коллектив сæ рауагъдонтæн фæстаг дзæнгæрæджы цытæн цы бæрæгбонон мадзал бацæттæ кодтой, уымæй. Цытджын уазæг ахуыргæнинæгты куы бафарста, зæгъгæ, цы уын балæвар кæнон уе скъолайæн — телевизор, компьютер æви музыкалон центр, уæд ахуырдзауты дзуапп уыд иу, ома, сын иууыл хуыздæр лæвар уыдзæн сæ бæрæгбонон мадзæлттæм сын ноджы куы фæуазæг уа, уый.
нгауры астæуккаг скъолайæн æртыккаг бæрæгбон та уыд Арæнхъахъхъæнæджы бон. 28-æм майы скъолайы ахуырдзауты сæхимæ фæхуыдтой Синагуры арæнгæрон заставæйы службæгæнджытæ. Ахуырдзаутæ мадзалмæ сæхи бацæттæ кодтой иттæг хорз скъолайы организатор Джиоты Залинæйы сæргълæудæй. Бæрæгбонон мадзал уагъд æрцыд уырыссаг æвзагыл. Сывæллæттæ кастысты æмдзæвгæтæ, зарыдысты зарджытæ, æвдыстой инсценировкæтæ арæнхъахъхъæнджыты темæйыл. Цытджын мадзал байгом кодтой фысымтæ. Заставæйы хистæр раарфæ кодта æрæмбырдуæвджытæн æмæ ахуыргæнинæгты æмæ сæ директоры схорзæхджын кодта Кады грамотæтæй. Ныхасы бар лæвæрд æрцыд скъолайы директор Бестауты Аркадийæн. Уый раарфæ кодта уæрæсейаг арæнхъахъхъæн-джытæн сæ профессионалон боны цытæн. Банысан сын кодта сæ ахсджиаг æмæ бæрнон куыст, уымæн æмæ Синагуры скъола æмæ гуырдзиаг территорийы ’хсæн ис æрмæстдæр 400 метры. Фæлæ ныр уыдон кусынц æдасæй уæрæсейаг арæнхъахъхъæнджыты руаджы.
Сывæллæттæ азарыдысты нырма Уæрæсейы паддзахадон гимн æмæ уый фæстæ та — Ирыстоны гимн. Гимнтæ æххæст кæныны рæстæджы æфсæд-донтæ слæууыдысты æмæ афтæмæй хъуыстой. Фысымты зæрдæмæ уæлдай тынгдæр фæцыдысты С. Гудзенкойы «Пограничная баллада»-йы æмдзæвгæйæ инсценировкæ, кæцыйы сæххæст кодтой 9-æм æмæ 6-æм кълæсты ахуырдзаутæ Танделаты Анжелæ, Танделаты Мадинæ, Декъаноидзе Динарæ. Арæнхъахъхъæнджыты зæрдæмæ ма тынг фæцыд æмæ цымыдисæй хъуыстой 11-æм къласы ахуырдзау Танделаты Ацæмæзмæ, кæцы уырыссаг æвзагыл бакаст йæхи фыст æмдзæвгæтæ ирон æмæ уырыссаг адæмы хæлардзинады фæдыл. 4-æм къласы ахуырдзаутæ Танделаты Тимур æмæ Декъаноидзе Динарæ зарæг «Катюша» куы зарыдысты, уæд сæм æрбаиу сты арæнхъахъхъæнджытæ дæр æмæ йæ кæронмæ азарыдысты иумæ. Фысымтæ тыхджын къухæмдзæгъд кодтой Танделаты Анжелæйæн, кæцы бакаст Лебедев-Кумачы æмдзæвгæ «Брат за брата».
Сæ рады уæрæсейаг арæнхъахъхъæнджытæ дæр, уазджытæн равдыстой цымыдисон бæрæгбонон программæ. Зæгъæн ис афтæ дæр, æмæ мадзал кæй уыд иумийаг. Сывæл-лæттæ тынг цымыдисæй бакастысты æмбуар хæсты номыртæм (приемтæм). Сæ арæхст-дзинад фенын кодтой кинологтæ сæ куыйтимæ. Службæйон куыйтæ æххæст кодтой сæ хицæутты командæтæ. Уæлдай цымыдисондæр номыр та уыд, ахуыр куыдз «арæнхалæджы» куыд баурæдта, уый. Диссаг ма уыд уый дæр, æмæ сывæл-лæттæ куыйтыл куы цин кодтой, уæд сыл цыма уыдон дæр цин кодтой, афтæ сæхи сабырæй дардтой. Бæрæгбонон мадзалы кæрон æфсæддон службæгæнджытæ мастер-къластæ ауагътой бæхыл бадынæй. Хистæркъласонтæ бахатыдысты сæ фысымтæм, цæмæй сæ бауагътаиккой бæхтыл сбадын. Скъоладзаутæй сæ иу — Бестауты Гамлет дугъон бæх «Алибек»-ыл бадгæйæ, сæххæст кодта джигитовкæ. Уый фенгæйæ заставæйы хистæр скъолайы директорæн загъта, зæгъгæ, мах нæ, фæлæ нын сымах фенын кодтат мастер-къластæ бæхыл бадынæй. Директоры дзуапп уыд ахæм: «Чысыл хохаг цалынмæ цæуын базоны, уæдмæ базоны бæхыл бадыны дæсныйад».
Бæрæгбонон программæ фæци заставæйыл экскурсийæ, цыран гидæй ралæууыд заста-вæйы хистæр йæхæдæг. Бæрæгбоны кæрон фысымтæ уазджыты суазæг кодтой бæрæг-бонон сихорæй. Сывæллæтты зæрдæмæ уæлдай тынгдæр фæцыд салдаты кас. Æгæрыс-тæмæй, чызджытæ-хистæркъласонтæ цымыдис дæр бакодтой касы рецептмæ. Скъолайы директор бузныджы ныхæстæ загъта сæ уазæгуарзаг фысымтæн æмæ банысан кодта, зæгъгæ, ахæм мадзæлттæн ис хъомыладон нысаниуæг æмæ дарддæр дæр уагъд цæудзысты регуляронæй.
Скъолайы коллективæн сæ директоры сæргълæудæй арæнхъахъхъæнджытимæ ахæм хъарм, хæларадон ахаст кæй ис, уый тыххæй Бестауты Аркадийы РХИ-йы УФ-йы Æдас-дзинады федералон службæйы арæнгæрон управленийы хистæр, инæлар-майор В. Меркурьев схорзæхджын кодта арфæйы фыстæгæй, цыран уый бузныджы ныхæстæ загъта скъолайы директорæн, арæнгæрон заставæйы Синагуры хайы къухдариуæгадæн кæй æххуыс кæны, фæсивæды патриотикон хъомылады тыххæй æмæ иумæйаг мадзæлттæ кæй уадзынц, уый фæдыл.
Джиоты Екатеринæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.