Цы хорз æнтыст нын ис, уый хъæуы фæрæвдздæр кæнын

Æндæрæбон æнæниздзинад хъахъхъæнын æмæ социалон рæзты, Ахуырад æмæ зонады министрадты, афтæ ма Фæлхасгæнджыты бартæ æмæ адæймаджы æнæниздзинад хъахъхъæныны комитеты минæвæрттимæ æмбырды дзырд цыд Демографион политикæйы концепцийы фæдыл. Ацы фембæлды модератортæ уыдысты Президенты Паддзахадон уынаффæгæнæг Сиукъаты Радион æмæ Сывæллæтты барты фæдыл Президенты Æххæстбарджын Козаты Гульнарæ. Фембæлды ма хайад райста Хицауады Сæрдары хæдивæг Пухаты Эрик.

Райдианы куыд банысанчындæуыд, афтæмæй ацы Концепци хъуамæ здæхт æрцæуа цæрджыты цæрæнбонтæ фæдаргъдæр, мæлыны цаутæ фæкъаддæр, сывæллæтты райгуырц фæфылдæр æмæ демографион уавæр фæхуыздæр кæныны сæраппонд æмæ æндæр æвæрццаг здæхтыты ‘рдæм.

Паддзахадон уынаффæгæнæг Сиукъаты Радионы ныхæстæм гæсгæ, «2017-2021 азты æмгъуыды Республикæ Хуссар Ирыстоны æнæниздзинад хъахъхъæныны рæзт» – ы тыххæй 2016 азы 26 декабры Президенты Барамынд абоны бон æххæст цæуы алы здæхтыты дæр.

«Ацы Концепци хорз æххæст кæй цæуы, уый хынцгæйæ, Президенты Администраци бацæттæ кодта Республикæйы демографион политикæйы концепцийы проект. Уый у æнæмæнгхъæуæг, æмæ æххæст цæудзæн æнæниздзинад хахъхъæныны концепциимæ иумæ. Уый фæстиуæгæн цалдæр хатты фæхуыздæр уыдзæн демографион уавæр», – загъта Сиукъаты Радион.

Йæ ныхæстæм гæсгæ, Демографион политикæйы концепцийы фæлгæтты уагъд цæуы активон куыст мæлыны цаутæ фæкъаддæр кæныны, сывæллонджын бинонтæн материалон æххуыс кæныны æмæ æрыгон бинонты цæрæнуæттæй сифтонг кæныны, æмткæй та хæрзвадат царды уавæртæ аразыны  хъуыддаджы. Уый йæхи рады æркæндзæн цæрджыты нымæц фæфылдæр кæнынмæ.

«Ныртæккæйы вазыгджын демографион уавæрты ацы Концепци махæн у иттæг ахсджиаг. Йæ сæйраг хæстæ сты мæлыны цаутæ фæкъаддæр кæныны, фыццаджыдæр куыстхъом кары, цæрджыты репродуктивон æнæниздзинад фидар кæныны, сабиты æмæ рæзæн фæсивæды æмæ æппæт цæрджыты æнæниздзинад фидар, активон царды æмгъуыд фылдæр кæнын æмæ æндæртæ. Æмæ сæйрагдæр та у райгуырцы нымæц фæфылдæр кæнын, уый у абоны бон тынг ахсджиаг», – загъта Козаты Гульнарæ.

Пухаты Эрик банысан кодта, дзырд цæуыл цæуы, уый ахсджиаг кæй у, æмæ ма йæ ныхасмæ бафтыдта, ацы куыстмæ кæй хъæуы æрбахонын æххæстгæнæг органты. Куыд загъта, афтæмæй йæм ис иу цалдæр фиппаинаджы Концепцийы проекты фæдыл, уыйхыгъд йæ бæстон вариант райстæуыдзæн паддзахадон хицауады æппæт хайадисæг органтимæ йыл куы æрдзырдæуа, уæд

«Мæ хъуыдымæ гæсгæ, ам цы программæтыл дзырдæуы, уыдон æххæст куы æрцæуой, уæд фæхуыздæр уыдзæн нæ республикæйы демографион уавæр», – банысан кодта уый.

Дарддæр æрæмбырдуæвджытæ загътой сæ фиппаинæгтæ æмæ фæндæттæ проекты фæдыл. Æнæниздзинад хъахъхъæнын æмæ социалон рæзты Министры хæдивæг Сиукъаты Наирæ банысан кодта, зæгъгæ Проект сæххæст кæныны сæйраг фæрæз уыдзæн царды уавæртæ фæхуыздæр кæнын, æмæ фыццаджыдæр сывæллонджын бинонты царды уавæртæ.

«Мах хæссæм фæндон, цæмæй снысаногонд æрцæуой афæдз æмæ æрдæг азмæ дыккаг æмæ уымæй фылдæр сывæллæттæм зилыны тыххæй æхцайы фæрæзтæ. Ныры онг фыст цыдысты æрмæст æртыккагæн. Уый уыдзæн хорз разæнгардгæнæн амал райгуырц фæ-фылдæр кæнынæн. Æмæ, кæй зæгъын æй хъæуы, нæ разылæууæг хæстæй иууыл ахсджиагдæртæй иу у царды уавæртæ фæхуыздæр кæнын, бирæсывæллонджын биононтæн ахъаз æмæ социалон æххуыс кæныны фæрцы цæрæнуатон-коммуналон хæрдзты рæстæджы», – загъта уый.

Фæлхасгæнджыты бартæ æмæ адæймаджы æнæниздзинад хъахъхъæ-ныны комитеты Сæрдар Коцты Маринæ банысан кодта, зæгъгæ, уымæн дæлведомствойон комитет кусы æмткæй санитарон-эпидемиологион уавæр фæхуыздæр кæныныл.

«Ныртæккæ нæм цы демографион проблемæ ис, уый,нæ амондæн, комкоммæ нæу баст санитарон-эпидемиологион уавæрыл. Махмæ нæй зианхæссæг кондадтæ, нæй бирæ регионты, æмæ уæлдайдæр та Уæрæсейы цы экологион, тæссаг уавæртæ ис, ахæмтæ. Фæлæ уыимæ иумæ махмæ ис нæ алыварс æрдзы охыл иукъорд скъуыддзагкæнинаг фарсты: дон, мæр, уæлдæф мах бæрæг кæнæм, æмæ исдзыстæм ахæм мадзæлттæ, цæмæй уыдон æдзухдæр уой æмбæлон уагыл», – загъта уый.

Æрæмбырдуæвджытæ æрцыдысты ахæм хатдзæгмæ, ома проекты кæцыдæр пункттæм хъæуы лæмбынæгдæр æркæсын æмæ сæ сахуыр кæнын. Уыцы нымæцы сты, куыд цыбыр, афтæ дæргъвæтин рæстæгон оптималон хатдзæгмæ æнхъæлмæ кæсыны æмгъуыдтæ дæр.

«Нæй социалон политикæйы ахадындзинадмæ æркæсæн ацы азы фæстиуджытæм гæсгæ. Статистикæйы æппæт амæлттæм гæсгæ, кæддæриддæр йæ ахадындзинад фæбæлвырд вæййы дыууæ-æртæ азы фæстæ. Тыбылты Леонид цы политикæ уадзы, уый æрмæджы фæзындзæн адæмы цардыл, 2015, 2016, 2017 азты социалон программæты кой кæнын, иудзæвгар рæстæджы фæстæ. Уый у социумы закъон, æмæ мах уый   хъуамæ æмбарæм. Æрмæст ууыл æрæнцайæм æмæ зæгъæм, мах цыдæр раст нæ аразæм, уый гæнæн нæй. Уый нæ, фæлæ хъæуы фæтыхджындæр кæнын, 2016 азы æмæ 2017 азы райдианы нæм æвæрццаг размæцыдæй цы уыдис, уый», – загъта Æнæниздзинад хъахъхъæныны æмæ социалон рæзты Министры уынаффæгæнæг Игорь Галь.

Фембæлды рахастæуыд фæндон, цæмæй ацы проект æрвыст æрцæуа æппæт министрадтæ æмæ ведомствотæм, цæмæй уыдонæрдыгæй дæр æрбавдыстæуа конкретон фæндæттæ, æмæ фондз боны æмгъуыдмæ та æрбавдыстæуа уыдон сæххæст кæныны нывæст дæр.

Республикæ Хуссар Ирыстоны информацион портал