Скъолаты фæзынды историйы уидæгтæ баст сты 998 азтимæ. Уæд фыццаг хатт фæзындысты скъолатæ æмæ уæдæй нырмæ кæд сæ райрæзты историмæ хаст æрцыдысты алыгъуызон ивддзинæдтæ, уæддæр нæ фæивта сæ нысаниуæг. Æнусты сæрты рахизгæйæ скъола уыд æмæ у, алы адæймаг дæр йæ фидæны цардмæ фыццаг къахдзæфтæ кæм акæны, кæм банкъары иу кæнæ иннæ дæсныйадмæ йæ арæхстдзинад æмæ ахуырады бæрзæндтæм фыццаг зонæнтæ кæм райсы, уыцы ахсджиаг бынат.
Фæстаг цалдæр мæйы дæргъы æппæт дуне йæ уацары цы ног хæцгæ низ Covid-19 бакодта, уый нæ дуджы цардмæ æрхаста, историйы чи никуы ма уыд, ахæм ивддзинæдтæ. Уыдонæй сæ иу у ахуыры системæ классиконæй рæстæгмæ дистанцион системæмæ раконд кæй æрцыд, уый. 21 æнус нымад æрцыд интернет æмæ мобилон бастдзинады дугыл æмæ куыд æппæт дунейы, афтæ Хуссар Ирыстоны дæр компьютерон комуникацитæ не сты ногдзинад, фæлæ уымæ æнæкæсгæйæ, ахуырадон уагдæттæ æййафынц зындзинæдтæ. Бæлвырд куыд у, афтæмæй цæмæй дистанцион системæйы уагъд цæуой уроктæ, уый тыххæй æнæмæнгхъæугæ у, цæмæй куыд ахуыргæнджытæ, афтæ ахуыргæнинæгтæ дæр æххæстбæрцæй ифтонг уой интернет-ресурстæй, компьютертæ æмæ ахуыртæ уадзыны сæрмагонд сайттæй. Хъыгагæн, ныртæккæ нæ республикæйы ацы фарстатæ не сты æмбæлон æмвæзадыл. Ацы фарсты фæдыл нын Къуайсайы астæуккаг скъолайы ахуыргæнæг Хуыгаты Альбинæ загъта: «Кæй зæгъын æй хъæуы, æппæт дуне карз низы фæстиуæгæн цы уавæры бахауд, уый махыл дæр бандæвта. Сæвзæргæ ног уавæрты ахуырадон системæ ахуыры фæстаг семестр дистанционмæ раконд кæй æрцыд, уымæй куыд не скъолайы коллектив, афтæ ахуыргæнинæгтæ дæр æййафынц зындзинæдтæ. Ацы уавæр бирæбæрцæй бандæвта ахуыры æмвæзадыл, бирæ скъоладзаутæн нæй интернет ресурстæ, нæй сын компьютертæ æмæ нырыккон телефонтæ интернет бастдзинадимæ. Иуæй-иу бинонты ‘хсæн ис цалдæргай сывæллæттæ æмæ иу телефон интернет бастдзинадимæ. Афтæмæй уыдон бахъæуы «рады» æрлæууын, цæмæй сæ алчи дæр рахиза онлайн урокмæ, райсой сæ хæслæвæрдтæ æмæ сдзуапп скæной сæ ахуыргæнджытæн. Интернет ресурсты аргъ дæр нæу аслам æмæ уавæр финансон фарсæрдыгæй дæр æндавы бинонтыл. Куыд ахуыргæнæг дæр æмæ ныййарæг дæр, афтæ мæ хъуыдымæ гæгæ дистанцион ахуыр нæу фæстиуæгджын, нæ йын ис хъæугæ фæстиуджытæ. Ахæм скъоладзаутæ, кæдонæн нæй интернетбастдзинад сæ ахуыргæнджытимæ, фæстейæ баззадысты ахуырадон программæйæ æмæ уый раст нæу».
Знауыры астæуккаг скъолайы фæсарæйнаг æвзæгты ахуыргæнæг Коцты Анжелæ дæр нæу райгонд, дистанцион ахуыры системæ ахуыры азы фæуды цы хатдзæгтæ равдыста, уымæй. «Ахуыргæнинæгтæй бирæтæ дистанцион уроктæм кастысты уæлæнгай цæстæй, æппындæр не ‘нкъардтой бæрндзинад æмæ афтæмæй сæ хæслæвæрдтæ дæр æххæст кодтой хуыз-дæрхъуаг. Ахуырдзауты ‘хсæн уыд ахæмтæ, кæцытæн нæ уыд интернет бастдзинад ахуыргæнджытимæ. Ахæмтæн та-иу радтам хæслæвæрдтæ телефоны аныхасгæнгæйæ, фæлæ ахуыргæнинагмæ, йæ урок ахуыр кæн-гæйæ цы фарстатæ сæвзæры, уыдон ын ахуыргæнæг индивидуалонæй куы нæ бацамона, уæд ын тынг зын уыдзæн æрмæг кæронмæ бамбарын, æрмæстдæр реалон æгъдауæй ис æнхъæлмæ кæсæн хорз ахуыры фæстиуджытæм. Дистанцион ахуыры фæстиуджытыл дзургæйæ мæ фæнды банысан кæнын, ныртæккæ махмæ цы уавæрты бахъуыд ацы системæйæ бакусын, уымæн йæ пайдайæ йæ зиан уыд фылдæр. Куыд ахуыргæнæг, афтæ æз разы нæ дæн ацы системæйæ дарддæр ахуыр кæныныл».
Уавæр чысыл хуыздæр уыд горæты æмæ Wi-FI интернет – ресурс кæм ис, уыцы районты. «Райдианы, уал мах, скъолайы коллектив, сбæлвырд кодтам нæ ахуыргæнинæгтæй дистанцион ахуыры уавæртæ кæмæн ис æмæ кæмæн нæй, уыдоны нымæц. Куыд рабæрæг ис, афтæмæй ахуыргæнинæгты 40 процентæн нæ уыд ахуыр кæныны уавæр, ома, кæмæн нæ уыд интернет, чи та компютерон техникæйæ нæ уыд ифтонг. Фæлæ сæйраг у адæймаджы æнæниздзинад æмæ æппæт дунейы коронавирусы тасдзинад хынцгæйæ, нæ республикæйы ахуырады министрад радта бардзырд дистанцион системæмæ рахизыны тыххæй, æмæ закъон та хъæуы æххæст кæнын. Ахуыргæнджытæй дæр алкæмæн нæ уыд уроктæ уадзыны уавæртæ, фæлæ уыдонæй алчи дæр бацархайдта, цæмæй æппæт хъæугæ комуникацитæй дæр ифтонг æрцæуой æмæ ахуыры системæ урæд ма æрцæуа. Дистанцион уроктæ æнцондæр уыд уадзын гуманитарон предметы ахуыргæнджытæн, зындзинæдтæ æвзæрстой вазыгджындæр предметты ахуыргæнджытæ. Интернет-бастдзинадæй ифтонг ахуыргæнинæгтимæ уагъд цыдысты видеоуроктæ, фылдæр интернет портал WhatsApp-ы руаджы, байхъуыстам иу сын сæ хæдзарон хæслæвæрд куыд сæххæст кодтой, уымæ æмæ-иу, афтæмæй сæвæрдтам нысæнттæ. Иннæ ахуыргæнинæгтæн та хæслæвæрдтæ лæвæрд цыдысты телефоны аныхас кæнгæйæ. Ахуыры азы фæуды сын райстам сæ хæдзарон куыстытæ æмæ сын нывæрдтам нысæнттæ. Дистанцион ахуыры гъæдыл дзугæйæ, кæд ахуыр дарддæр цыд, уæддæр ахæм системæйæн нæй рахонæн гъæдджын. Фæнды мæ банысан кæнын, куыд иуæй-иу ахуыргæнинæгтæ, афтæ ныййарджыты фылдæр хай дæр дистанцион ахуыртæм уæлæнгай цæстæй кæй кастысты, кæй сæ нæ фæндыд ахуыргæнджытимæ æмгуыст кæнын æмæ уымæ гæсгæ ахуыргæнинæгтæ нæ банкъардтой дистанцион системæйы ахуыры бæрндзинад. Ахуыры азы фæуды хатдзæгтæ æвæргæйæ бæлвырд у, ахæм предметтæ куыд математикæ, физикæ, хими, уырыссаг æмæ ирон грамматикæйæ иуæй-иу темæтæн кæй нæ уыд райхалæн онлайн урокты руаджы. Ахуыргæнджытæ фæнд кодтой карантины фæстæ сæ сабитæн бацамонын къласы, фæлæ карантин адарддæргонд кæй æрцыд, уымæ гæсгæ уыдон бынтондæр баззадысты», – загъта Цхинвалы 9-æм скъолайы ахуыры хайады гæс Дзигойты Ритæ.
Зындзинæдтæ ма æййæфтой хистæр кары ахуыргæнджытæ дæр, компьютерон технологиты зонындзинæдтæ сын фаг кæй нæ уыд, уымæ гæсгæ. Уыдон сты дуджы ног фæзындтæ æмæ сусæггаг нæу, алчи сыл æххæст æмвæзадыл кæй нæма фæцалх, уый.
Цхинвалы 1-æм астæуккаг скъолайы директор Гобозты Русуданы хъуыдымæ гæсгæ дистанцион ахуырæн ис куыд æппæрццаг, афтæ æвæрццаг миниуджытæ дæр. «Райдианы онлайн ахуыртæм ахуыргæнинæгтæй бирæтæ нæ кастысты серьезонæй æмæ уымæ гæсгæ нæ хызтысты уроктæм, фæлæ куыдфæстагмæ махæн бантыст не скъолайы ахуыргæнинæгты 70 – 75 проценты æрбаиу кæнын. Дистанцион ахуыры системæйæн схонæн ис æнцонвадат, фæлæ хъыгагæн нырма нæй фаг ресурстæ æмæ компьютерон комуникацитæ, цæмæй æххæстбæрцæй пайдагонд цæуа ацы ахуыры формæйæ».
«Дистанцион системæйæ ахуыр кæнын бахъуыд æвирхъау уавæрты фæзынд хынцгæйæ. Кæй зæгъын æй хъæуы, нæ уыдыстæм æххæстбæрцæй цæттæ дæр, фæлæ уымæ нæ кæсгæйæ, ахуыры азы фæуды фидарæй мæ бон у зæгъын, ацы системæмæ рахызт кæй уыд раст æмæ ныртæккæ кæй дæн райгонд йæ фæстиуджытæй. Ацы системæйæ чысыл рæстæджы сахуыр кæнын ма банымайæн ис, куыд фæлва-рæн рæстæг. Мæ хъуыдымæ гæсгæ, дистанцион ахуыр бынтондæр ивд никуыуал æрцæудзæн, уый у дуджы фæзындтытæй сæ иу æмæ дарддæр æмдзу кæндзæн æхсæнадимæ. Уымæ гæсгæ æнæмæнгхъæугæ у бæлвырддæр æй сахуыр кæнын æмæ дзы пайда кæнын ахуырадон системæйы уæлæм-хас хуыз, фæлæ куыд ахуырады сæйраг формæ, афтæ баконд не ‘рцæудзæн. Сæйраджыдæр уымæн æмæ ахуырадон уагдæтты ахуыры æмрæнхъ ис сабиты хъомыладон фарст дæр. Цæмæй уый æххæстгонд цæуа, уый тыххæй сæйраг ахуырадон формæ кæддæриддæр уыдзæн реалон ахуыр скъолаты», – загъта Цхинвалы администрацийы ахуыры хайады сæргълæууæг Лолаты Жаннæ.
ХУЫГАТЫ Миленæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.