Венерологон низтæ сты нырыккон рæстæджы социалон æмæ психологион проблемæтæй сæ иутæ. Ацы низтæ тынг кæй парахат кæнынц æмæ дзы чи фæрынчын вæййы, уыцы адæймæгты æнæниздзинадæн уæззау фæстиуджытæ кæй вæййы, афтæ ма æхсæнадæн тæссагдзинад кæй хæссынц, фидæны сæ цæуæтыл кæй бандавынц, уымæй бæрæг у сæ социалон ахсджиаг нысаниуæг.
Телеуынынады бирæ хæттыты мæ ралæудтытæ, нæ горæты скъолаты ахуыр-гæнинæгтимæ лекцитæ æмæ беседæты рæстæджы сбæрæгчындæуыд, фæсивæд ацы низты тыххæй бæстон кæй ницы зонынц, кæцытæ бахæцынц æрдон æгъдауæй æмæ сын уæззау фæстиуджытæ кæй вæййы, уый. Уымæ гæсгæ æз ноджы иу хатт курæг дæн æвзонг лæппутæ æмæ чызджытæй, цæмæй бакæсой ацы уац æмæ афтæмæй фылдæр базоной венерологон низты тыххæй æмæ сæ царды хызт уой ахæм тæссаг низтæй.
Ныртæккæ зындгонд у æрдон æгъдауæй чи бахæцы, ахæм 20 низы: сифилис, гонорея (триппер), трихомониаз, хламидиоз, микоплазмоз, гарднереллез, СПИД æмæ æндæртæ. Æрдон æгъдауæй ма бахæцы гениталон герпес, цыргъ-бырынкъ кондиломæтæ, зокъонизы инфекци, инфекцион гепатит В, хæрæгхæлмаг (чесотка) æмæ афтæ дарддæр. Дунеон æнæниздзинады организацийы бæрæг-гæнæнтæм гæсгæ, сифилис, гонорея, хламидиоз, æмæ трихомониаз сты, дунейы бæстæты арæхдæр цы низтыл æмбæлынц, ахæмтæ, кæй зæгъын æй хъæуы, эпидемийы рæстæджы гриппæй дарддæр.
Æрвылаз дæр дунейы регистраци æрцæуы гонореяйæ рынчын 200 милуан адæймаджы бæрц, трихомониазæй – 250 милуан, хламидиозæй – 250 милуан, микоплазмозæй – 100 милуан адæймаджы æмæ 50 милуан та сифилисæй рынчынтæ. Хæдбар Паддзахадты Цæдисы хицæн бæстæты фæстаг азты сифилисæй рын-чынты нымæц фæфылдæр 100-150 хатты, уыимæ фæкъаддæр гонореяйæ рынчынты нымæц.
Ис бирæнымæц кæрæдзиимæ баст аххосæгтæ, кæцытæ æркæнынц вене-рологон низтæй фæрынчынмæ. Уыдоны нымæцмæ бахæссæн ис цæрджыты нымæцы рæзт, æнæрæстæджы æрдон цард райдайын, фæсивæды нымæцы рæ-зт, кæцытæн тæссаг у ацы тæссаг низтæй фæрынчын уæвынæй, традицион æмæ моралон нормæтæ хъахъхъæд кæй нæ цæуынц, æмкъайон æнувыддзинад фехалын, сылгоймæгты эмансипаци, раст æрдон хъомылады нормæтæ ницæмæ дарын, хоскæныны нырыккон методты эффективондзинадыл æнæбындуронæй æууæндын, æнæнхъæлæджы æрдон бастдзинæдты нымæцы фæфылдæр, ныййарджыты æндæвдады фæлæмæгъдæрдзинад, сексуалон нормæты фæдыл цæстæнгасы фæивд, алкоголь æмæ наркотикты парахатдзинад, хицæн хоскæнын, æмкъæйтты ахицæны нымæцы бæрæг рæзт, æрдонон зыгъуыммæдзинад, порнографи, къахбайдзинад, æгуыстдзинад, хисæрмагонд дохтырон практикæ.
Æрæджы мæм мæ кусæн хатæнмæ æрбацыдысты дыууæ æвзонг адæймаджы, кæцыты бафæндыд, æрдон æгъдауæй цы низтæ бахæцынц, уыдонæй рынчын сты æви нæ, уый сбæрæг кæнын. Сæ кармæ гæсгæ (23 æмæ 25 азы) мæм дис нæ фæкаст сæ куырдиат, фæлæ семæ ныхас кæнгæйæ æз бамбæрстон, уыдон бынтон цъус кæй зонынц, уыцы низты тыххæй. Номхуындæй мæ уыцы хъуыддаг сразæнгард кодта цыбыртæй венерологон низты тыххæй ныффыссын, кæцытæ тыхсын кæнынц хистæр кары адæймæгты дæр æмæ æвзæнгты дæр.
Инфекцитæ, кæцытæ бахæцынц æрдон æгъдауæй æппæт дунейы размæдзыд бæстæты æмæ вазыгджын экономикæимæ паддзахадты дæр сты ахсджиаг социалон æмæ медицинон проблемæ. Уый æдтейæ ма, æрдон æгъдауæй чи бахæцы, уыцы низтæ кæй фæфылдæр сты, уый аххосæгтæ сты акселераци, уыцы нымæцы цæрæ-гойты фыдызгъæлы гормонтæ æмæ антибиотиктæ кæй уæвынад кæнынц, уагахас-ты æнæадекватондзинад, токсикомани, æхцаты культ, æмбарынады зыгъуыммæдзи-над, культурæ æмæ хъомылады ныллæг æмвæзад, моралон принципты рацарæзт. Номхуындæй, ацы аххосæгтимæ сты баст иуæй-иу бæстæты сексуалон революциты проблемæтæ.
Æрдон æгъдауæй цы низтæ бахæцынц, кæцыты рæстæджы уæлдай тынгдæр бахъыгдард вæййы мисындзæг-æрдон системæ, уыдонмæ хауынц хламидиоз, трихомониаз, микоплазмоз, кандидомикоз, гарднереллез æмæ æндæртæ, афтæ ма инфекцитæ, кæцыты рæстæджы уæлдай тынгдæр бахъыгдард вæййынц æндæр мидæггагон органтæ, куыд ВИЧ-инфекцитæ, гепатиттæ В,С, цитомегалия, амебиаз æмæ æндæртæ.
Классикон венерологон низтæ сты сифилис, гонорея, фæлмæн шакир æмæ æндæртæ. Æрдон æгъдауæй цы низтæ бахæцынц, уыцы инфекциты проблемæ æнæдызæрдыгæй актуалон у. Ацы низты алыгъуызон хуызтæ сты, мисындзæг-æрдон системæ серьезонæй кæй бахъыгдард вæййы, æмгъуыдæй раздæр сывæллон кæй райгуыры, æвгъæдджын сылгоймаг кæй февзæр вæййы, сывæллон мардæй райгуырыны цаутæ, схосгæнæн кæмæн нæй, ахæм низты фæстиуæгæн сылгоймæгтæ æмæ нæлгоймæгтæ кæй фенæзæнæг вæййынц, уый аххосаг.
Уæлдай банысан кæнын мæ фæнды уыцы факт, æмæ социалон цæстæнгасæй ныртæккæйы рæстæджы æппæт уыцы низты нымайын кæй хъæуы венерологон низтыл. Ацы низтæ клиникон æгъдауæй куыд фæцæуынц, уымæн йæ нырыккон хицæндзинæдтæ сты, куыд чысылсимптомон, арæх æнæсимптомтæй атипикон цыд, уыцы иурæстæджы ацы инфекциты цалдæр цырынгæнæджы адæймагыл куы бахæ-цынц, уый. Сæйраджы мæ зæгъын фæнды уый, æмæ рынчыны æнæниздзинады интересты тыххæй кæй нæй æруадзæн серьезон æгъдауæй низы фæкарздæр, ома, цалынмæ лабораторон диагностикæ арæзт æрцæуа, инфекцийы хуыз сбæрæг уа, уæдмæ нæ хъæуы ницахæм хосгæнæн препараттæй пайда кæнын, æмæ уый фæстæ та хос кæнын хъæуы æрмæстдæр дохтыр-венерологмæ сæрмагонд медицинон уагдоны. Уымæн æмæ инфекцитæ куыд ВИЧ æмæ сифилис тынг тæссаг сты адæймагадæн, уымæй дæр фæстаг рæстæджы рæзы, æрдон æгъдауæй цы низтæ бахæцынц, уыдоны нымæц.
Æз куыд венеролог, афтæ мæ банысан кæнын фæнды уыцы факт, зæгъгæ, раздæрау дунейы венерологийы проблемæ у сифилитикон инфекци, антибиотикон терапи æмæ адæймаг йæхицæн куы фæхос кæны, уыдæттæ. Уымæн æмæ сифилис арæх æмиу фæкæны ВИЧ-инфекциимæ, æрдон æгъдауæй чи бахæцы, ахæм æндæр низтимæ, арæх нысан фæцæуы сифилисы æмæ нейросифилисы æрæгмæ базоныны формæтæ, рæзы гуырцæй рахæсгæ сифилисы нымæц дæр. Уæвынад кæны УФ-йы Уголовон Кодекс, кæцыйы мидис ис уый мидæг æмæ уым хынцыд кæй цæуы уголовон бæрндзинад уыцы æмбæстаджы ахасты, кæцы венерологон низтæ бахæцын кæны æндæртыл, уæлдайдæр та йæ æнахъомтыл куы бахæцын кæнынц, уæд.
Беседæты рæстæджы мæ арæх æвзонг адæймæгтæ арæх бафæрсынц, зæгъгæ, сифилисæн схос гæнæн ис? Кæй зæгъын æй хъæуы, ис ын схосгæнæн æмæ цас раздæр рынчын бахата дохтырмæ, уыйбæрц тагъддæр фервæздзæн ацы уæззау низæй.
Ноджы дæр мæ фæнды уе ‘ппæты дæр бафæдзæхсын: ут цырддзаст уе ‘нæниздзинадмæ, уæхи бахъахъхъæнут æвзонгæй. Уымæн æмæ низы ма æруадзын у æнцондæр йе схос кæнынæй.
ЛАЛЫТЫ Альминæ,
дохтыр-венеролог
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.