20-21 июны Женевæйы уыдис Фæскавказы æдасдзинады фæдыл дунеон дискусситы 40-æм раунд. Уым хайад райстой Республикæ Хуссар Ирыстоны, Республикæ Абхазы, Гуырдзыстоны, Уæрæсейы Федерацийы æмæ АИШ-ы делегацитæ, афтæ ма Евроцæдисы, ИНО-йы æмæ ЕÆÆО-йы минæвæрттæ дæр. Хуссарирыстойнаг делегацийы сæргъ лæууыд постконфликтон бæстонкæнынады фарстыты фæдыл РХИ-йы Президенты Æххæстбарджын минæвар Джиоты Мурат. Куыд фæтк, афтæ куыст цыдис дыууæ кусæг къордæй: æдасдзинады фæдыл æмæ гуманитарон фарстыты фæдыл.
Фыццаг кусæгон къорды уынаффæйы сæйраг темæ раздæрау уыдис Гуырдзыстон æмæ Хуссар Ирыстоны, Гуырдзыстон æмæ Абхазы ‘хсæн ахастыты тыхæй не спайда кæныны гарантиты фарст. Хуссарирыстойнаг минæвæрттæ фæндон бахастой, цæмæй æрдзурой æмæ райсой ацы раунды дискусситы хайадисджыты иумæйаг хъусынгæнинаг, куыд æхсæйнаг документ, афтæ тыхæй не спайда кæныны принципы æвварс хæцыны тыххæй. Уымæн йæ текстыл куыст цæуы цалдæр раунды рæстæджы. Ацы документ фадат радтит дискусситы æппæт хайадисджыты позицитæ банысан кæнын æмæ женевæйаг дискусситы сæйраг хæс – тыхæй не спайда кæныны тыххæй дыууæфарсон æхсæнпаддзахадон сразыдзинæдтæ бакусынмæ æрывналын. Уыдон хауынц Фæскавказы æдасдзинады иумæйаг системæмæ æмæ сын ис сæ сæххæст кæныны фидар дунеон гарантитæ. Иумæйаг хъусынгæнинаг райсын къухты гæнæн уыд бафтыдаид ивгъуыд раунды. Фæлæ гуырдзыйы делегаци фæстагмæ нал сразы бадзырдтытыл æмæ ацы здæхты дарддæры куыстыл йæ къух систа. Фæндон бахастæуыд, цæмæй хъусынгæнинаджы текстыл дарддæр куыст æрцæуа дискусситы радон раунды кæронмæ куыст фæуа.
Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы минæвæрттæ сæ катайдзинад равдыстой, Гуырдзыстоны НАТО-йы æфсæддон уæвынад кæй уæрæхдæр кæны æмæ йæ терирриторийыл Цæгататлантикон альянсы инфраструктурæйы объекттæ арæзт кæй цæуынц, уый фæдыл.
Гуырдзыстон æмæ НАТО дарддæр кæй æввахсдæр кæнынц, уый катайдзинад æвзæрын кæны Хуссар Ирыстон æмæ Абхазимæ хæларсыхагон ахастытæ сфидар кæныны фæндагыл Гуырдзыстоны хицауиуæгады бынтондæр цæуын кæй нæ фæнды æмæ Гуырдзыстон суверенон паддзахадтæ Республикæ Хуссар Ирыстон æмæ Республикæ Абхазмæ ахасты территориалон домæнтæ кæй размæ кæны, уый фæдыл.
Регионы æдасдзинад сифтонг кæныны фарстытыл уынаффæйы рæстæджы хуссарирыстойнаг делегаци дискуссийы хайадисджыты хъусдард аздæхта Гуырдзыстоны хицауиуæгады ног стратегимæ, кæцыйæн йæ нысан у Хуссар Ирыстоны тыххæй негативон хъуыды парахат кæнын, æнæбындурæй йæ «адæймаджы бартæ халыны» æмæ «æхгæддзинады» азымджын кæнгæйæ. Уыцы иу рæстæджы дискусситы рæстæджы хуссарыстойнаг хайадисджытæ банысан кодтой, зæгъгæ, растдæр Гуырдзыстоны хицауиуæгад ныхдуртæ æвæры дунеон æмæхсæнады минæвæрттæн, цæмæй Хуссар Ирыстонмæ ма цæуой. Уыдон ногæй сфæлхатт кодтой сæ фæндон гуырдзиаг фарсæн, цæмæй æрæвнæлдæуа Республикæ Хуссар Ирыстон æмæ Гуырдзыстоны ‘хсæн паддзахадон арæны делимитаци æмæ демаркацийы фæдыл иумæйаг дыууæфарсон куыстмæ æрæвналыны фæдыл. Уый фадат радтит, арæнты фæдыл баныхæстæ кæй нæй, уымæй æвзæргæ проблемæты стыр комплекс аиуварс кæнынæн. Фехъусынчындæуыд, Республикæ Хуссар Ирыстон æмæ Гуырдзыстоны ‘хсæн паддзахадон арæнмæ хæстæг дунеон æмæхсæнады минæвæрттæн Гуырдзыстоны хицауиуæгад цы «экскурситæ» аразы, уыдоны провокацион характеры тыххæй. Дискусситы хайадисджытæ позитивон аргъ скодтой инциденттæ ма æруадзыны фæдыл механизмы архайдæн, куыд хуссарирыстойнаг-гуырдзиаг арæнгæрон стабилондзинад æмæ æдасдзинад сифтонг кæныны ахсджиаг фактор, афтæ. Банысан æрцыд, ацы механизмы фæлгæтты архайæг æвæстиат бастдзинады эффективондзинад.
Хуссарирыстойнаг минæвæрттæ ма женевæ-йаг дискусситы хайадисджытæн фехъусын кодтой уыцы политикон цауты ахсджиагдзинады тыххæй, кæцытæн Хуссар Ирыстоны бынат уыдис йæ размæ раунды фæстæ æмæ банысан кодтой Хуссар Ирыстоны хицауиуæгады цæттæдзинад регионы сабырад æмæ æдасдзинад фидардæр кæныны интерестæн хæларсыхагон ахастытæ аразынмæ.
Æдасдзинад æмæ гуманитарон ситуацийы фæдыл иумæйаг ситуацийæ дарддæр ма уынаффæ цыдис, Республикæ Хуссар Ирыстоны æмбæстæгтæй Гуырдзыстоны территорийыл æбæрæгæй чи фесæфтысты æмæ кæй аскъæфтой, уыдоны агурынимæ баст фарстытыл. Хуссарирыстойнаг хайадисджытæ загътой ахæм ныфс, зæгъгæ, ЕÆÆО-йы хуынд эксперт Душан Игниятович дарддæр кæй кусдзæн æбæрæгæй чи фесæфтысты æмæ 2008 азы октябры гуырдзиаг службæтæ кæй аскъæфтой, , Хуссар Ирыстоны уыцы æмбæстæгты агурыны фæдыл.
Гуырдзыстон радон хатт ИНО-йы Генералон Ассаблеямæ резолюци кæй бавдыста лигъдæтты проблемæты фæдыл, уымæ гæсгæ женевæйаг дискусситы хуссарирыстойнаг æмæ абхазаг хайадисджытæ хъæуæгыл нæ банымадтой ацы фарстыл Женевæйы дискусситы фæлгæттыл уынаффæ кæнын. Дыууæ кусæгон къорды рабадтыты хуссарирыстойнаг æмæ абхазаг хайадисджытæ цы иумæйаг хъусынгæнинаг апарахат кодтой, уым нысан цæуы, зæгъгæ, лигъдæтты тематикæйыл уынаффæ кæнын сног кæнын гæнæн уыдзæн, æрмæстдæр, Гуырдзыстон йæ къух куы сиса ацы проблемæ барæй политизаци кæныныл æмæ проблемæтыл æндæр, цымыдисгæнæг бæстæты фæсчъылдыммæ уынаффæ кæныны практикæ куы æрурома, æрмæстдæр уæд.
Культурон бынты фарстытыл уынаффæ кæнгæйæ, хуссарирыстойнаг хайадисджытæ ногæй фарст æрæвæрдтой, цæмæй Хуссар Ирыстоны музейæ кæй адавдæуыд æмæ ныр Гуырдзыстоны чи ис, уыцы уникалон иконæ триптих Хуссар Ирыстонмæ здæхт æрцæуа. Ногæй хъусдард здæхт æрцыд, Скæсæн Ирыстоны территоритыл, кæцытæ сты Гуырдзыстоны контролы бын, уæвæг ирон историон-культурон цыртдзæвæнтæ хъахъхъæныны проблемæмæ. Уырдæм уагъд нал цæуынц, ардыгæй кæй фæсырдтой, уыцы ирон цæрджытæ. Ирон минæвæрттæ гуырдзыйы фарсмæ ногæй æрсидтысты, цæмæй экспертты бауа-дзой Ирыстоны историон область Тырсыгомы ирон историон-архитектурон бынты цырт-дзæвæнты уавæр басгарын æмæ сын саргъ кæныны тыххæй. Ацы область ис Гуырдзыстоны контролы бын æмæ бынтондæр федзæрæг ирон цæрджыты фæсурыны фæстиуæгæн.
Дискусситы радон раунд, развæлгъау куыд бадзырдæуыд, афтæмæй уагъд æрцæудзæн ацы аз октябры мæйы.
Женевæ, 2017 азы 22 июнь
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.