Мæскуыйæ та нæм радон хатт æрæхъуыст æхсызгон хабар. Уæрæсейы Федерацийы Президент Владимир Путин Гергиты Валерийы схорзæхджын кодта Александр Невскийы орденæй гуманитарон æддагонполитикон акцитæ бацæттæ кæныны æмæ ауадзыны фæдыл йæ лæггæдты тыххæй.

«Гуманитарон æддагонполитикон акцитæ бацæттæ кæныны æмæ ауадзыны фæдыл йæ сæрмагонд лæггæдты тыххæй, кæцытæ ахъаз кæнынц адæмты ‘хсæн сабырдзинад æмæ хæлардзинад сфидар кæнынæн, Александр Невскийы орденæй хорзæхджын æрцæуæд Гергиты Валери Абисаломы фырт – культурæйы паддзахадон бюджетон уагдон «Мариинаг паддзахадон академион театр»-ы  аивадон къухдариуæггæнæг – директор.

***

Уæдæ ирон адæм сæрыстыр куыннæ хъуамæ уой Стыр Хуыцауы цæст сын ахæм аккаг æмæ кадджын фырт кæй балæвар кодта, уымæй. Гергиты Валери у дунейы иууыл зындгондæр ирон адæймаг. Уый йæ диссаджы курдиатæй дисы æппары æнæхъæн дунейы адæмы. Стæм бæстæтæ баззад Гергиты Валери йæ симфонион оркестримæ кæм нæ ралæууыд. Хуссарирыстойнаг цæрджытæй  никуы ферох уыдзæн, ирон адæмы аккаг фырт 2008 азы августы тугуарæн хæсты фæстæ 21-æм августы сыгъд æмæ пырх Цхинвалмæ кæй æрцыд æмæ сыгъд Парламенты бæстыхайы раз концерт кæй радта, уый.

2016 азы майы райдианы та Гергиты Валери равдыста ноджыдæр иу стыр сгуытдзинад. 5-æм майы Мариинаг театры симфонион оркестр Гергиты Валерийы къухдариуæгадæй концерт радта сирийаг горæт Пальмирайы, кæцы террористтæй ссæрибар кодтой уæрæсейаг æфсæддон службæгæнджыты æххуысæй. Концерт «С молитвой о Пальмире. Музыка оживляет древние стены» уагъд æрцыд рагон Пальмирайы дунейæн зындгонд амфитеатры фæзуаты, цыран иу азы размæ «Пысылмон паддзахады» боевиктæ фыдмардæй амардтой бирæнымæц бынæттон цæрджыты. ЮНЕСКО-йы культурон исады номхыгъдмæ хаст рагон Пальмира «Пысылмон паддзахады» террористы контролы бын уыд иу аз. Бандиттæ ныппырх кодтой триумфалон аркæ, Бэл æмæ Баал Шамины аргъуантæ, мардæвæрæн колоннæтæ. Хъыгдард ма баййæфтой Цитадели Салах ад-Дин æмæ национ музей. Фæлæ, экспертты нымадмæ гæсгæ бахъахъхъæд æрцыд Пальмирайы историон хайы 80%.

Сирийы Пальмирамæ Гергиты Валери æмæ Мариинаг театры симфонион оркестр атахтысты Екатеринбургæй, цыран уыдон концерт дæттой куадзæны фестивалы фæлгæтты. Концерты фæстæ музыканттæ уайтагъд рацыдысты аэропортмæ. Сиримæ тахтысты æнæхъæн æхсæв. Пальмирайы уыдон уыдысты 3,5 сахаты, уый фæстæ та фæстæмæ – аэропортмæ, æмæ уырдыгæй та – горæт Перммæ. Иумиагæй музыканттæ фæндагыл арвыстой 30 сахаты. Фæлæ уыцы бон Гергиты Валери æмæ Мариинаг театры симфонион оркестр ралæууыдысты Пермы, куадзæны фестивалы график æнæ фехалгæйæ. Пермы концерты размæ Мариинаг театры аивадон къухдариуæггæнæг æмæ директор Гергиты Валери комментаритæ радта Пальмирамæ йæ балцы тыххæй. «Мах никуы ферох уыдзæн Пальмирайы цы концерт радтам, уый.  Махæй бирæтæн дæс-ссæдз азы фæстæ дæр сæ зæрдыл лæудзæн ацы концерт. Мах цагътам судзгæ хуры бын æмæ уыдтам бирæ амондджын, дисгæнаг цæсгæмтты. Ацы концерт цæттæ цыд карздæр конфиденциалондзинады. Æз мæхæдг дæр никæмæн  ницы дзырдтон. Цалынмæ Сиримæ нæ атахтыстæм, уæдмæ аст сахаты размæ æрæмбырд кодтон музыкантты æмæ сæм бахатыдтæн, цæмæй сбæрæг кæной ацы проекты хайад райсын æмæ Сиримæ мемæ атæхын кæй фæнды, уыдоны. Афтæ хъуамæ дара йæхи Уæрæсе, уымæн æмæ у стыр паддзахад, æмæ бæрнджын у йæ дунеон архайдтыты тыххæй. Мах сæрыстыр хъуамæ уæм ахæм проекттæ кæй аразæм, уый тыххæй. Уый пиар нæу. Уый у гуманитарон акци. Уый у фарсхæцынады акт. Адæм бавзæрстой тынг тæссаг цаутæ, æмæ хъыгагæн, нырма дæр æвзарынц. Мах репетицийы рæстæджы Пальмирайы кæм уыдыстæм уырдыгæй цалдæр километры æддæдæр хъуыстам срæмыгъдтытæ. Ацы горæты цы театр ис, ууыл цæуы 2 мин азы бæрц. Тынг диссаджы æмæ рæсугъд театр у. Уый у стыр архитектурон ансамбль, æппæт адæймагады исбон. Стыр амондæн, куынæггонд не ‘рцыд», – загъта маэстро.

Цалынмæ Пальмирамæ нæ ацыд, уæдмæ та йын концерт уыд Липецкы. Гергиты Валери  концерты рæстæджы афтæ загъта: «Æз мæ оркестримæ уымæн ралæууын афтæхуыйнæг «горячий точка»-ты æмæ мæ хъусдард здæхт у театрмæ, кæд æмæ театр уа сæйраг хъуыддаг æрмæст мæ царды нæ, фæлæ театрмæ исты ахаст кæмæн ис, уыдонæн дæр, уæд театр баззайдзæн Уæрæсейы сæрыстырдзинадæй. Уыдон стыр ныхæстæ не сты, нæ солисттæ сты дунеон элитон номхыгъды дæсгай азты дæргъы. Æмæ Пальмира æмæ Цхинвалы цы концерттæ уыд, ахæмтæ та вæййынц стыр трагикон цауты фæстæ. Йæ рæстæджы ахæм концерт уыд Цæгат Ирланди æмæ Японы дæр. Тынг зын уыд исты аразын Беслæны æнамонддзинады рæстæджы, фæлæ дунейы адæм сæ хъуыды загътой ацы тæссаг цауы тыххæй, фæндыд сæ уыдонæн баххуыс кæнын. Ацы концерттæ уый тыххæй уагъд нæ цæуынц, цæмæй сыл фыссой журналисттæ. Æрцæуы афтæ, æмæ адæймаг вæййы историон уавæры, цахæмдæр ахсджиаг бынаты, æмæ йæм уый фæстæ тыхтæ дæр нал вæййы исты радзурынæн… Махæн нæ хъуыддаг рауад, номхуындæй, куыд сплан кодтам, афтæ. Куыд Цхинвалы, афтæ та ныр дæр дунейæн фенын кодтам, дунеон культурæйы уникалон цыртдзæвæн, цивилизаци удæгас кæй сты, террористтæн сæ къухты кæй нæ бафтыд æххæстæй йæ ныппырх кæнын, уый. Ноджыдæр бузныг зæгъын мæ коллективæн ацы миссийы тыххæй», – загъта Гергиты Валери.

Пальмирайы концерты фæстæ дунеон дзыллон информацион фæрæзтæ активонæй комментаритæ кодтой ацы цауæн. Фæлæ алчи нæ зоны фæссценæ цы цыд, уый тыххæй. Уæрæсейаг канал «Россия 1» сæйраг продюсеры хæдивæг, Александр Кормилицынмæ ахæм фарста радтой: «Россия 1» Гергиты Валериимæ ахæм концерт ауагъта Хуссар Ирыстоны. Ацы хатт та куыд уыд. Ахæм мадзал ауадзын кæй идея уыд?

Александр Кормилицын: «О, æцæгæй, 2008 азы Цхинвалы ахæм концерт уагъд æрцыд, махмæ уыд фæлтæрддзинад. Маэстройæн кæд минутгай фыст у йæ график, уæддæр рæстæг ссардта Екатеринбург æмæ Пермы гастролты ‘хсæн. Кæй зæгъын æй хъæуы концерт ауадзыны уыд вазыгджындзинæдтæ дæр, фæлæ алцыдæр рауад хорз.

– Сымах йæ рæстæджы Ирыстоны Гергиты Валерийы концерты DVD диск рауагътат. Пальмирайы концерты фæстæ дæр рауадздзыстут DVD диск, концерт сфæлхатт кæндзыстут телеуынынады?

Александр Кормилицын: «Мæн уырны, ахæм диск æнæмæнгæйдæр кæй фæзындзæн. Абон дæр Ирыстоны дисктæ бирæтæм сты.

ДЖИОТЫ Екатеринæ

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.