Ирыстоны нывгæнджытæй бирæтæ стыр хуын бахастой ирон адæмы удварн æмæ культурæйы къæбицмæ. Уыдонæй сæ иу зындгонд нывгæнæг Козаты Ушанг.
11-æм ноябры зынгæ нывгæнæг-авангардист, Республикæ Хуссар Ирыстоны адæмон нывгæнæг, Республикæ Цæгат Ирыстон-Алани æмæ Уæрæсейы Федерацийы сгуыхт нывгæнæг, Уæрæсейы Аивæдты академийы кадджын уæнг Козаты Ушангы райгуырдыл сæххæст уыдаид 70 азы.
Козаты Ушанг райгуырдис 1952 азы Гуырдзыстоны, Думастурийы хъæуы. Ушангæн нывгæнæджы курдиат сфæлдисæг Хуыцау рæдауæй балæвар кодта хæрзчысылæй. Уымæн нывкæнын уыд зæрдæмæ æввахс ахсджиаг професси. 1975 азы каст фæцис Тугъанты Махарбеджы номыл Цхинвалы нывгæнæн ахуыргæнæндон æмæ дыууæ азы фæстæ ссис ССР Цæдисы нывгæнджыты цæдисы уæнг. Ушанг аивады архайгæйæ, бæрзонд хаста Ирыстоны кад, стыр аргъ ын кæй кодта æмæ йæ æгæрон уарзтæй кæй уарзта, уый фæзынд йе сфæлдыстадыл дæр. Нывгæнæджы куыстыты тематикæ у алывæрсыг, фæлæ дзы сæйраг бынат ахсынц, йæ зæрдæмæ хæстæг кæй айста, уыцы Хуссар Ирыстоны хæст, Беслæны теракт æмæ Хъæрмæдоны фыдбæллæххы трагикон цаутæ. Сты символикон, сæ мидис æмбарын кæнынц ахорæнтæ æмæ сæхи æгомыг æвзагæй. Йæ куыстыты æхсæн сты: «Фыццаг хуымгæнæг» (1985), «Сыхæгтæ» (1985), «Аланты фæндаг» (1990), «Хуссар Ирыстон» (1990), «Фашизм» (1990), «Цхинвал 08.08.08» (2008) æмæ бирæ æндæртæ.
Козайы фырт уыд стыр курдиаты хицау, уый Ирыстоны нывкæнынады аивад фæхъæздыгдæр кодта, бирæ азты дæргъы цы фæлыста, уыцы алыгъуызон æрмæджытæй. Специалистты ныхæстæм гæсгæ, йе сфæлдыстад æндæр нывгæнджыты куыстытæй цæхгæр хицæн кæны йе ‘рмдзæф æмæ жанрон хъæздыгдзинадæй æмæ нырыккон аивады дунейы ахста нысаниуæгджын бынат. Не ‘мдугон нывгæнæджы ном хъуыстгонд уыд канд Ирыстоны нæ, фæлæ ма Уæрæсейы æмæ дард фæсарæнты бæстæты. Уымæн йе сфæлдыстад раджы ссардта фæндаг аивадуарзджыты зæрдæтæм. Йæ диссаджы куыстытæ æвдыст æрцыдысты æппæтуæрæсейон æмæ дунеон равдыстыты. Хайад иста республикон æмæ æхсæнадæмон равдыстыты Дани, Мюнхен, Гамбург, Китай, Япон æмæ АИШ-ы. Кæцыдæр нывтæ та йын æвæрд сты æндæр æмæ æндæр фæсарæйнаг бæстæты хуыздæр галереяты. Мæскуыйы Третьяковы номыл галерея æмæ Санкт-Петербурджы Эрмитажы классикон нывгæнджыты шедеврты фарс-мæ æвæрд сты йæ нывтæ æмæ сын аргъ кæнынц бирæ адæм. Уымæй сæрыстыр у Ирыстон æмæ Ушангы аивадæн чи табу кæны, æппæт уыдон.
Козаты Ушангы сфæлдыстадæн равдыст «Современное искусство советских и японских художников»-ы аккаг аргъ кæй скодтой, уымæ гæсгæ йæ рæстæджы хорзæхджын æрцыд Нырыккон аивады сыгъзæрин майданæй (1988 аз). Уæрæсейы Аивæдты академийы «Аивадæн лæггад кæныны тыххæй» орденæй та йæ схорзæхджын кодта Уæрæсейы Аивæдты академийы сæргълæууæг Зураб Цъеретели (2011 аз). Уый ма хорзæхджын æрцыд Уæрæсейы Нывгæнджыты цæдисы майданæй æмæ Республикæ Хуссар Ирыстоны уæлдæр паддзахадон хорзæх — «Уацамонгæ»-йæ (2008 аз).
Зындгонд нывгæнæг ныр цалдæр азы нал ис не ‘хсæн, атындзыдта йе ‘нусон бæс-тæмæ. Фæлæ ирон адæмы æмæ йæ чи зыдта, уыцы адæмы зæрдæты цæрдзæн, цалынмæ йæ аивад цæра, уæдмæ.
ЦХУЫРБАТЫ Ларисæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.