Ацы аз 95 азы сæххæст уыдаид зындгонд нывгæнæг-график Уанеты Димитры фырт Алыксандрыл.
Хуссар Ирыстоны рауагъдады куыст куы райтынг, уыцы рæстæджы ирон чиныг сси солидарон, рæсугъд йæ бакастæй. Уый, сæйраджыдæр, баст уыдис нывгæнæг-график, Хуссар Ирыстоны рауагъдады чингуыты секторы нывкæнынады редактор — Уанеты Алыксандрыл.
Уанеты Димитры фырт Алыксандр райгуырд 1927 азы Лагодехы районы Понайы хъæуы (Къахет). 1942 азы бацыд Цхинвалы нывгæнæн ахуыргæнæндонмæ. Каст æй фæцис 1947 азы.
Нывгæнæн уагдоны фæстæ Алыксандры тынг фæндыд йæ ахуыр адарддæр кæнын уæлдæр ахуыргæнæндоны. Фæлæ йын нæ бантыст. Бинонты дарæг фыд Димитр раджы фæзиан æмæ хæдзары уæз æрхауд Алыксандрыл. Бинонты хъуыд дарын, хæдзар домдта материалон æххуыс. Уымæ гæсгæ 1947 азы Алыксандр кусын райдыдта нырма Хетæгкаты Къостайы номыл Хуссар Ирыстоны паддзахадон драмон театры нывгæнæг-æххæстгæнæгæй æмæ фæстæдæр та Тугъанты Махарбеджы номыл нывгæнæн училищæйы ахуыргæнæгæй.
1952 азы Алыксандры бæллиц сæххæст — Тбилисы нывгæнæн Академийы графикæйы хайадмæ бахаудта æмæ йæ каст фæцис 1958 азы. Раздæрау, Цхинвалы нывгæнæн ахуыргæнæндоны куыста ахуыргæнæгæй. 1960 азæй фæстæмæ пенсийы ацæуыны кармæ та куыста Хуссар Ирыстоны рауагъдады нывкæнынады хайады редакторæй.
Ирон графикон аивадæн ис иттæг хорз традицитæ. Йе сфæлдыстадон царды уыдоныл æнцой кодта Уанеты Алыксандр. Уый архайдта, цæмæй йе ’рмдзæф хицæн кæна ирд индивидуалондзинадæй.
Уанеты Алыксандры сфæлдыстады сæйраг бынат ахсынц ахæм серитæ: «Зæронд Цхинвал», «Ног Цхинвал», «Ирыстон» æмæ æндæртæ. Фыццаг дыууæ серийы автор йæхи равдыста куыд архитектурон пейзажы курдиатджын дæсны. Ацы дыууæ серийы Алыксандрæн, контрасты фæрцы йæ бон бацис канд ног социалистон горæты комулæфт равдисын нæ, фæлæ ма дыууæ дуджы баныхæй-ныхмæ кæнын дæр.
Нывгæнæг йæ куыстыты æвдисы хуымæтæгдзинад, йæхи хизы эффектон æууæлтæй. Ахæм æууæлтæ кæддæриддæр къаддæр кæнынц аивады уæлархайдон тых. Алыксандр йæ графикон серитæ «Зæронд Цхинвал», «Ног Цхинвал» æмæ «Ирыстон»-ы нывмæкæсæджы æууæндын кæны, автор хорз кæй æнкъары формæ, ахорæн æмæ фактурæ.
Уанейы фырт ахадæн куыст кодта карикатурæ æмæ чиныгон-иллюстрацион фадгуыты дæр. Стыр Октябры æрдæгæнусон юбилейыл сæмбæлд ног сфæлдыстадон æнтыстытимæ, бæрæгбонмæ мыхуыры рацыдис йæ графикон уацмысты ног сери — «20-æм азтæ», зæгъгæ, ахæм номимæ. Ацы нывты серийы нывгæнæг романтикон æгъдауæй равдыста революци æмæ Советон хицауады сæрыл ирон адæмы хъæбатыр тох.
Уанеты Алыксандр, куыд курдиатджын график-нывгæнæг, афтæ активон хайад иста республикæйы уагъдцæуæг равдыстыты. Йæ фырт Валери нын куыд загъта, афтæмæй пенсийы куы рацыд, уæд дарддæр кодта йе сфæлдыстадон куыст: «Ныв кодта йæхицæн æндæр æмæ æндæр темæтыл æмæ афтæмæй йæхи ирхæфста. Йæ фæстаг куыстытæй мæ зæрдыл бадардтон цалдæр нывы, уыдоны æхсæн: „Пляска дождя“, „Ерцъойы цад“ æмæ пейзажтæ. Мæ фыд кæддæриддæр йе сфæлдыстадон куыстæй иста стыр æхцондзинад, уæлдайдæр та æххæстæй йæ хъуыдытæ куы рав-дыстаид кæттагыл, уæд», — банысан кодта уый.
Уанеты Алыксандр йæ цардæй ахицæн 1998-æм азы, фæлæ йæ рухс ном рох нæу йæ бинонтæ æмæ йæ коллегæтæй.
ЦХУЫРБАТЫ Ларисæ
