Нæ республикæйы территорийыл цæрджытæ се ‘нæниздзинад кæм банывыл кæнынц, уыцы иунæг хосгæнæндон у «Ныфс», кæцы ис Знауыры районы рæсугъд æрдзы хъæбысы. Ам хос кæнынæн хорз уавæртæ арæзт æрцыдис къорд азты размæ, фæлæ йæм электрохахх уагъд кæй нæ уыд, уымæ гæсгæ куыд хосгæнæндоны кусджытæ, афтæ улæфджытæ дæр зындзинæдтæ æвзæрстой. Ацы фарст рагæй æвæрд цыдис æмбæлон органты раз, фæлæ йæм нæ æмæ не скъуыддзаг кодтой. Ныр Президент Бибылты Анатоли бахæс кодта, цæмæй йæм уагъд æрцæуа. Уымæ гæсгæ паддзахадон унитарон куыстуат «Энергоресурс Хуссар Ирыстон» фарон æрæвнæлдта ацы куыстытæ æххæст кæнынмæ.
Куыстуаты генералон директор Гæбæраты Алан куыд зæгъы, афтæмæй ацы аз уалдзæджы уыцы куыстыты адарддæр кæндзысты. Йæ ныхæстæм гæсгæ ивгъуыд аз хосгæндонмæ электрохаххæн ауагътой йе ‘мбисы бæрц. Зымæджы бонты уыцы куыстытæ æрурæдтой æмæ сæ ныр сног кæндзысты уалдзæджы æрбалæудимæ. Гæбæрайы фырт ныфс бавæрдта, æппæт куыстытæ дæр æххæст кæй æрцæудзысты радон курортон сезоны райдианмæ.
Ацы проект æххæст кæныны хайад исы паддзахадон унитарон куыстуат «Арæзтадон æрмæджыты завод». Уый энергетикты ифтонг кæны æфсæн-бетонон цæджындзтæй. Уыцы цæджындзты завод уадзы йæхæдæг. Куыстыты хайад истой æмæ ныр дæр исдзæн Знауыры районы администрацийы цæрæнуатон-коммуналон хæдзарадон упрапвлени. Уый та сæм фæкæсы техникæйæ.
Куыд ма загътам, афтæмæй ацы улæфæндонмæ раздæр дæр архайдтой, цæмæй йæм уагъд æрцыдаид электрохахх, æгæрыстæмæй, æрмæджыты иу хай бынатмæ ласгæ дæр бакодтой, фæлæ æндæр æмæ æндæр аххосæгтæм гæсгæ электрохахх уадзынмæ не ‘рывнæлдтой. Фæлæ æнæ электроэнергийæ дæр нæ республикæйы цæрджытæй йе ‘нæниздзинад кæмæн фæцудыдта, уыдонæн хосгæнæндон ссис æцæг ныфс. Æмæ, канд нæ республикæйы цæрджытæ нæ, фæлæ ма ардæм æрцæуынц се ‘нæниздзинад фæхуыздæр уыдзæн, уый ныфсæй Цæгат Ирыстонæй дæр. Æмæ аздæхынц тынг райгондæй. Ууыл дзурæг сты нæ газетмæ улæфджытæ цы арфæйы фыстæджытæ æрбарвынц, уыдон дæр. Зæгъын хъæуы уый æмæ ацы хосгæнæндон арзæт кæй æрцыд Стыр Фыдыбæстæйон хæсты азты фæстæ. Уыцы рæстæджы йæм хоскæнынмæ цыдысты Гуырдзыстон æмæ Уæрæсейæ дæр. Фæлæ иугæр «демократи» махмæ дæр куы æрхæццæ, бæстæ куы сæзмæст æмæ нæм нæ сыхаг гуырдзиæгтæ лæгæвзæрстæй куы æрбабырстой, уæд ма кæй æндæвта ацы хосгæнæндон дæр æмæ ныппырх, æдзæллаг уавæрмæ æрцыд æмæ дзы хосгæнæн бынатæн, йæ дон æмæ йæ ном ма цы аззадысты, уый йедтæмæ йæ кой дæр нал уыдис. Хосгæнæндон уый фæстæ æмбæлон уагмæ чи æркодта, уый та уыд Чилæхсаты Валодя. Йæ саразыны фæнд та йæм æрцыд 90-æм азты, хæстæ рæстæджы æндæр лæппутимæ сæ райгуырæн хъæу бахъахъхъæныны тыххæй постыты куы лæууыдысты æмæ уазæлтты се ‘нæниздзинад куы фæцудыдта, уæд. Валодя уæд тынг стыхстис цæххытæ дзы кæй фæзындис, уымæй. Уый та дохтыртæ куыд зæгъынц, афтæмæй баст у нуæрттимæ. Валодя хистæр фæлтæрæй хъуыста ацы хосгæнæндоны миниуджытæ æмæ йæм хоскæнынмæ бацыд цалдæр лæппумæ, кæд дзы уавæртæ нæ уыд, уæддæр. Æмæ сын æвдадзы хосау куы разынд, уæд йе ‘нцойад фесæфт. Хъуыды кодта, зæгъгæ, цал æмæ нæм цал адæймаджы ис ахæм рынчынтæ. Æмæ йын йæ саразын куы бантысид, уæд цал арфæйы райсид уыцы рынчынтæй. Æмæ афтæ дæр рауад. Æвæццæгæн, хосгæнæг адæмæй ахæм нæ разыны, Валодяйæн стыр арфæтæ чи нæ ракæны. Æмæ куыннæ бабуц вæййы уый дæр йæ ракæнгæ хъуыддагæй; æгайтма сын мæ бон исты хорз ракæнын бацис, зæгъгæ.
Искæмæн хорздзинад ракæнгæйæ йæхи амондджын чи рахоны, уыдонæй сæ иу – Валодя у. Йæ райгуырæн зæххыл йæ уарзон адæмы ‘хсæн йæхи удвæллойæ, йæ фæлмæн удыхъæдæй хорз фæд чи уадзы, ахæм лæг у, фæзæгъынц улæфджытæ.
Æмæ, æцæгæйдæр, Чилæхсаты Валодя зоны адæмимæ цæрын, улæфджыты дæр æмбары сæ иу сулæфтæй дæр æмæ фæархайы сæ алы домæнтæ дæр сын æххæст кæныныл. Æдзух ис рынчынтæн сæ фарсмæ æмæ семæ дих кæны сæ рис, сæ циндзинад.
Адæмы хорзæхæй стырдæр хорзæх нæй æмæ уымæй та хайджын у Валодя. Се стыр ныфс та ссис хосгæнæндон «Ныфс»-ы саразыны фæстæ.
Валодяйы размæ дæр бирæты фæндыдис ацы хосгæнæндон саразын, сæвæрдтой дзы вагон дæр, фæлæ йæ ныры уагмæ æркæнын никæй къухты бафтыд. Хъуыд ма йæм электроны хахх бауадзын æмæ уый дæр ацы аз къуты бафтдзæнис æмæ сæххæст уыдзæн Валодяйы бæллицц.
Тæхудыйаг у ахæм адæймаг, йæ царды нысан, йæ адæмæн хорз хъуыддæгтæ саразын кæмæн у. Валодяйы бакæнгæ хъуыддæгтыл цæст ахæсгæйæ æнæмæнг ахъуыды кæндзынæ: уд æмæ зæрдæйæ баст у йæ адæмимæ, архайы сын се ‘нæниздзинад фæхуыздæр кæныныл. Уымæн æмæ æмбары, алы бæстæйы фæрныгад дæр баст кæй у йæ адæмы æнæниздзинадыл, ома, æнæниз адæм кæм уа, цард дæр уым æхсиддзæнис.
БЕСТАУТЫ Валя
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.