СÆЙРАГ ХÆС – АХУЫРЫ ГЪÆД БÆРЗОНД ÆМВÆЗАДМÆ СХИЗЫН КÆНЫН

Фæстаг дзæнгæрæджы боны цытæн 24-æм майы информацион агентад «Спутник- Хуссар Ирыстон»-ы пресс-центры уагъд æрцыдис пресс-конференци, кæцымæ журналисттæ æрбахуыдтой Республикæ Хуссар Ирыстоны ахуырад æмæ зонады министр Гасситы Натали, нæ горæты 2-æм астæуккаг скъолайы директор Ольга Михайлиди æмæ гимнази «Рухс»-ы рауагъдон Дзабиты Кристинæйы.

Пресс-конференцийы Гасситы Натали, фыццаджыдæр, арфæйы ныхæстæ загъта нæ республикæйы æппæт рауагъдонтæн æмæ ахуыргæнджытæн. Уый куыд банысан кодта, афтæмæй ивгъуыд азимæ абаргæйæ, ацы аз нæ республикæйы рауагъдонты нымæц у фылдæр æмæ уый дæр стыр æхсызгон у зæрдæйæн. «Ацы аз мах царды уæрæх фæндæгтæм фæндараст кæнæм 519 рауагъдоны. Фыццаджыдæр мæ фæнды зæрдиагæй раарфæ кæнын нæ рауагъдонтæн, цæмæй сæ царды уой кæддæриддæр ныфсхаст æмæ уæндон æмæ сæ зæрдæйы цы фæндтæ æмæ хъуыдытæ ис, уыдон сын сæхи фæндиаг сæххæст уой. Мæ зæрдæ сын зæгъы фидар æнæниздзинад, уымæн æмæ уый у иууыл сæйрагдæр нæ абоны царды. Нæ рауагъдонтæ махæн сты нæ сомбон аразджытæ æмæ мæ фæнды, цæмæй сæ ма уа рох сæ райгуырæн Ирыстон, æмæ йын кæддæ-риддæр кад кæнын цы зоной.

Цæмæй коронавирусон инфекци нæ бæстæйы ма апырх уыдаит, уый тыххæй куыд æппæт дунейы, афтæ нæ республикæйы дæр ист цыдысты мадзæлттæ. Кæй зæгъын æй хъæуы, пандеми мæгуырауæрдæм бандæвта ахуырадыл дæр. Фыццаг рады æхгæд æрцыдысты ахуырадон уагдæттæ æмæ уæд рахызтыстæм дистанцион ахуырмæ. Ахæм ахуыр та уыдис зынвадат, фæлæ æз зæгъдзынæн, олимпиадæты уæлахиздзаутæ æмæ фестивальты хайадисджыты нымæц къаддæр кæй нæ фæцис, уый. Æз сæрыстыр дæн нæ рауагъдонтæй. Уыдис ахæм рæстæг æмæ-иу бабæрæг кодтам Уæрæсейы Федерацийы цалдæр уæлдæр ахуыргæнæндоны нæ сывæллæттæй чи ахуыр кæны, уыдон куыд ахуыр кæнынц, уый тыххæй. Тынг æхсызгон-иу нын уыдис ахæм дзуаппытæ-иу куы райстам, зæгъгæ, сын сæ ахуырмæ серьезон ахаст ис æмæ сырх дипломтæ дæр кæй райсынц. Нæ сывæллæттæ сты курдиатджын æмæ ахуырмæ æвзыгъд. Скъолайы рæстæджы сæ чи нæ райхæлы, уыдон та сæ дарддæры ахуыры вæййынц æнтыстджын æмæ нæм уый тыххæй æрæрвитынц бузныджы фыстæджытæ дæр», – загъта министр.

Гасситы Натали дарддæр æрдзырдта нæ бæстæйы сæргълæууæг Бибылты Анатоли цы Ныстуан сарæзта Хуссар Ирыстоны Парламент æмæ адæммæ, уый фæдыл. Уый банысан кодта, зæгъгæ, Президент Бибылты Анатолийы Ныстуан уыд информацион æгъдауæй хъæздыг, бирæ фæдыздæхтытыл дзы кæй æрдзырдта бæстонæй, уыдон æмрæнхъ республикæйы ахуырады къабазыл дæр, кæцы ахсджиаг у, рæзты къахыл чи лæууы, уыцы æрыгон бæстæйæн. Ахуырад æмæ зонады министр стыр бузныджы ныхæстæ загъта Президент Бибылты Анатолийы адресыл йæ Ныстуаны рæстæджы уый кæй банысан кодта ахуыргæнджыты егъау куыст æмæ сын зæрдиаг арфæйы ныхæстæ кæй загъта, уый сæраппонд. «Раст зæгъгæйæ, пандемийы рæстæджы дистанцион ахуыры стыр зындзинæдтæ æййæфтам, фæлæ – ахуыргæнæгæй, ныййарæгæй – кæрæдзи фарсмæ æрбалæугæйæ, уæддæр нæ ахуыры гъæд дæлæмæ не ‘руагътам. Абон дæр æмæ фидæны дæр ахуыры къабазы сæйрагдæр фарст махæн у, цæмæй ахуырады гъæд уа бæрзонд æмвæзадыл æмæ ууыл та хæцынц нæ республикæйы педагогон коллектив. Цыдæриддæр загъд æрцыдис Президенты Ныстуаны, уыдон махæн иууылдæр сты ахсджиаг æмæ мах архайдзыстæм ууыл, цæмæй æвæрццагæй скъуыддзаг æрцæуой уыцы фарстытæ», – банысан кодта Гасситы Натали.

Пресс-конференцийы ма æппæт рауагъдонтæн раарфæ кодта 2-æм скъолайы директор Ольга Михайлиди дæр. Уый куыд банысан кодта, афтæмæй алы ахуыргæнæгæн дæр уарзон æмæ адджын вæййынц 11 азы дæргъы сæ зонындзинæдтæ кæмæн нæ бавгъау кæнынц, уыцы скъоладзау фæсивæд – рауагъдонтæ. «Фæнды мæ абон зæрдæбынæй раарфæ кæнын нæ рауагъдонтæн фæстаг дзæнгæрæджы боны цытæн. Фæнды мæ, цæмæй уыдон фидарæй æрлæууой сæ дарддæры ахуыры хъуыддаджы æмæ уæндонæй скъуыддзаг кæной, сæ разы цы фарстытæ лæууой, уыдон. Цæмæй макуы тæрсой сæ царды исты фæивынæй, хъусой, сæ зæрдæтæ сын цы зæгъой, уыдонмæ æмæ афтæмæй уæндонæй къах-дзæфтæ кæной сæ равзаргæ фæндæгтыл. Уарзой кæддæриддæр, цы хъуыддагыл лæуд уой æмæ цы професси равзарой, уый. Афтæ куы уа, уæд та фæразондæр уыдзысты сæ дуджы цардæн. 2-æм астæуккаг скъо-лайы ахуыр кæнынц 890 ахуыргæнинаджы. Æз сæрыстыр дæн, не скъола кæй рауагъта, æппæт уыцы фæсивæдæй. Махæн, ахуыр-гæнджытæн, нæ хæс у, цæмæй ахуыр æмæ хъомыл кæнæм нæ фидæны фæлтæрты. Мах сын хъуамæ бацамонæм цæрын дæр. Сывæллон исты зын хъуыддаджы куы баха-уы, уæд бирæ хатт уый йæхи аххос нæ вæййы. Сывæллон æй бирæ хатт æмбаргæ дæр нæ бакæны цы сарæзта, уый», – зæгъы скъолайы директор.

Гимнази «Рухсы» рауагъдон Дзабиты Кристинæ у бафæзминаг ахуыргæнинаг, кæцы йæ ахуыр фæуд кæны фæндзтыл æмæ хъуамæ райса сырх майдан. Уый дæр йæ рады пресс-конференцийы раарфæ кодта республикæйы æппæт рауагъдонтæн æмæ стыр бузныджы ныхæстæ загъта йæ ахуыргæнджытæн. «Кæй зæгъын æй хъæуы, æз мысдзынæн мæ ахуыргæнджыты, къласгæсты æмæ ме скъолайы. Фæлæ разæй ис ноджы  цымыдисондæр рæстæг – мæ дарддæры ахуыр университеты. Раст зæгъгæйæ, æнцон нæу 11 азы дæргъы фæндзтыл ахуыр кæнын, фæлæ ахуырадæн стыр нысаниуæг кæй ис нæ царды, уый мæ зæрдыл дардтон кæддæриддæр. Фæнды мæ стыр бузныг зæгъын æппæт уыцы ахуыргæнджытæн, кæцытæ мын не ‘вгъау кодтой сæ зонындзинæдтæ æмæ æнтыстджынæй каст фæдæн нæ уарзон гимнази «Рухс». Дистанцион ахуыр æнцонвадат кæй нæ уыд, уый бамбæрстам æмæ æнæрхъæцæй æнхъæлмæ кастыстæм, раздæр куыд ахуыр кодтам, уыцы уроктæм.  Мæнмæ гæсгæ, ахуыргæнæгимæ къласы уроктæ æмæ ахуыртæ баивæн ницæимæ ис», – зæгъы рауагъдон. Уый ма фехъусын кодта, зæгъгæ, кæд йæ ныййарджыты фæндыдис, цæмæй йæ ахуыр адарддæр кодтаид медицинæйы фадыджы, уæддæр йæхæдæг равзæрста экономикон факультет. Цалдæр университетмæ кæй бадæтдзæнис йæ документтæ, уый зоны, фæлæ сæ нырма кæны сусæг.

Пресс-конференцийы ма Ахуырад æмæ зонады министр æрдзырдта нæ республикæйы ахуырадон системæйы къорд ахсджиаг фарстыты фæдыл. Уый æрдзырдта иууон паддзахадон фæлварæнты тыххæй дæр æмæ куыд банысан кодта, афтæмæй нырма бæрæг нæу уæлдæрбанысангонд фæлварæнтæ чи дæтдзысты, уыцы рауагъдонты нымæц. «Ацы фæлварæнтæ рауагъдонтæ фæдæттынц, квотæтæ сæ къухты куы нæ бафтынц, уæд. Мæнмæ гæсгæ, дæс рауагъдоны бæрц ратдзысты ацы фæлварæнтæ», – загъта министр.

Журналистты ма цымыдис кодта, абитуриенттæ фылдæр цы професситæ æмæ уæлдæр ахуыргæнæндæттæ равзарынц, уый дæр. Гасситы Натали куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ рауагъдонтæ равзарынц мæскуыйаг уæлдæр ахуыргæнæндæттæ, Санкт-Петербург, Ростов æмæ Дзæуджыхъæуы университеттæ. «Кæд æмæ раздæр нæ фæсивæд фылдæр æвзæрстой юридикон æмæ экономикон дæсныйæдтæ, уæд ныр та равзарынц техникон уæлдæр ахуыргæнæндæттæ æмæ сфæлдыстадон дæсныйæдтæ», – загъта Гасситы чызг.

ЦХУЫРБАТЫ Лариса