«Шаг в науку»-йы пленарон рабадт

Горæт Цхинвалы Сывæллæтты сфæлдыстады галуаны уыд зонадон-практикон конференци «Шаг в науку»-йы пленарон рабадт.

Пленарон рабадтмæ æрбацыдысты РХИ-йы Хицауады Сæрдары хæдивæг Пухаты Эрик, Ахуырад æмæ зонады министр Гасситы Натали æмæ йæ хæдивæг Гаглойты Элиса, РХИ-йы Президенты цур сывæллæтты барты фæдыл æххæстбарджын Козаты Гульнарæ, Хуссар Ирыстоны зонад-иртасæн институты кусджытæ, ХИПУ-йы æмæ нæ республикæйы скъолаты ахуыргæнджытæ æмæ ахуырдзаутæ. Традицион ссис зонадон-практикон конкурс «Шаг в науку»-йæн хатдзæгтæ аразын. Азæй-азмæ фылдæр кæны гуманитарон æмæ æндæр здæхтыты чи архайы, уыцы ахуырдзауты нымæц. Ахуыргæнинæгтæ цымыдисдзинад равдыстой ирон адæмы истори, культурæ, æгъдæуттæ æмæ традицитæм, афтæ ма ахæм актуалон здæхтытæм, куыд истори, археологи, культурологи, философи, декоративон сфæлдыстад, лингвистикæ, литературон сфæлдыстад, ирон æмæ уырыссаг филологи, экономикæ, биологи, математикæ, физикæ æмæ æндæртæм. Пленарон рабадты хайад райстой иртасæн архайдмæ цымыдисдзинад чи равдыста, уыдонæй 30 авторы.

Зонадон-практикон конференцийы раныхас кодтой Сывæллæтты сфæлдыстады галуаны директор Джиоты Арянæ, йæ хæдивæг Гæбæраты Светланæ, РХИ-йы Ахуырад æмæ зонады министр Гасситы Натали, йæ хæдивæг Гаглойты Элиса æмæ æндæртæ. Джиоты Арянæ  банысан кодта, зæгъгæ, Сывæллæтты сфæлдыстады галуаны куысты хæстæй иу у курдиатджын сывæллæтты æргом кæнын æмæ уыдонимæ кусын. Уый ма куыд загъта, афтæмæй конкурсы финалмæ чи ахызт, уыдонæй аст сты ныр цыппар азы дæргъы галуаны цы хъазт «Зонды къуыбар» архайы, уый хайадисджытæ. «Сывæллæттимæ кусынмæ хуынд æрцæуынц æрмæст Сывæллæтты сфæлдыстады галуаны кусджытæ нæ, фæлæ ма нæ республикæйы зонадон архайджытæ дæр. Сæрмагондæй, ныр цалдæр азы сывæллæттимæ кусынц профессор Битарты Зоя,  Цыбырты Маринæ, Гаглойты Иринæ, Гæззаты Лианæ, Хъуылымбегты Роберт. Стыр бузныг зæгъын мæ фæнды уыдонæн сæ хæрзиуæгон архайды тыххæй. Уæлдай бузныджы ныхæстæ зæгъын та мæ фæнды Биатры Зояйæн, уымæн æмæ уый у нæ зонадон консультатнт. Уый алыхатт дæр цæттæ у сывæллæттæн консультацитæ радтынмæ», – загъта уый.

Ахуырад æмæ зонады ми-нистр Гасситы Натали дæр бирæ хъарм ныхæстæ загъта конференцийы хайадисджыты адресыл. «Конкурс «Шаг в науку» азæй-азмæ кæны цымыдисондæр æмæ хъæздыгдæр. Сывæллæтты куыстытæн ис иртасæн характер æмæ абон уыдон сæ презентацитæ хъахъхъæнынц тынг хорз. Стыр бузныг зæгъын мæ фæнды Сывæллæтты сфæлдыстады галуаны кусджытæн Джиоты Арянæйæы сæргълæудæй, рæзгæ фæлтæримæ ахæм ахсджиаг куыст кæй кæнынц, уый тыххæй. Ахæм проекттæ стыр ахъаз сты фæсивæды размæцыдæн», – банысан кодта уый.

РХИ-йы Ахуырад æмæ зонады министры хæдивæг Гаглойты Элиса  загъта: «Абон нæ сывæллæттæн сæ цæттæдзинад ивгъуыд азимæ абаргæйæ у бæрæг хуыздæр æмвæзадыл. Цы семинартæ уагъд æрцыдысты, уыдон æнæмæнгæй хъуыдысты. Тынг æхсызгон мын у абон конкурсы финалисттæ сæрибарæй сæ хъуыдытæ кæй дзырдтой, уый.  Махæн нæ бон зæгъын у уый, æмæ нæ сывæллæттæ тынг курдиатджын кæй сты. Абон нæ разы лæууынц  фидæны зонæдты кандиадаттæ æмæ доктортæ».

Зонадон-практикон конференцийы автортæ æрæмбырдуæвджыты раз  æрдзырдтой æн-дæр æмæ æндæр темæтыл сæ бакæнгæ куыстыты тыххæй. Зæгъæм, Цхинвалы 12-æм астæуккаг скъолайы 11-æм къласы ахуыргæнинагæн йæ доклады темæ уыд Республикæ Хуссар Ирыстоны уæлдæр паддзахадон хорзæх «Уацамонгæ»-йы ордены тыххæй. Уый цæвиттонтæ æрхаста дæргъвæтин гуырдзиаг-ирон ныхмæлæуды рæстæджы Ирыстоны хъахъхъæнджытæ цы сгуыхтдзинæдтæ равдыстой, уыдоны тыххæй. 11-æм къласы ахуыр-гæнинаг Джуссойты Дианæ та йæ доклады æрдзырдта ахæм актуалон темæйыл, куыд «Ирон фыссынады фæзынд æмæ ирон æвзаджы абоны графикæйы уавæр»-ы тыххæй. Цымыдисон уыд æвзонг иртасæг Коцты Алексейы доклад  «Бæстæзонæн æмæ этнографи»-йы секцийы фæдыл. Уый равзæрста  темæ «Бæх ирон адæмы царды», зæгъгæ. Ахуыргæнинаг лæмбынæг радзырдта ирон адæмы фыдæлты царды бæхимæ баст æгъдæуттæ æмæ легендæты тыххæй

Цымыдисон уыд 11-æм къласы ахуыргæнинаг Сиукъаты Ланæйы доклад дæр. Темæ «Республикæйы расидты» æрдзырдта 1990 азы 20-æм сентябры Хуссар Ирыстоны Советон Демократон Республикæ расидт куыд æрцыд, уый тыххæй, адæмон депутатты уæды областон советы депутатты нысаниуæджы тыххæй банысан кæнгæйæ. Конкурсы финалист Куымæридтаты Миленæ йæ доклад «1991 азы январы агресси»-йы лæмбынæг бакуыста уыцы азты трагикон цауты хронологитыл. Конкурсы финалисттæй сæ иу Гуыцмæзты Линдайæн та йæ доклады темæ уыд «1989 азы 23-æм ноябрь  Хуссар Ирыстоны ныхмæ Гуырдзыстоны хæсты райдиан», зæгъгæ, цыран уый æрдзырдта ирон адæмы ныхмæ гуырдзиаг агрессийы трагикон цауты тыххæй. Конкурсы хайадисджыты алы куыст дæр йæхи ‘рдыгонау уыд цымыдисон, фæлæ сæ алкæйы тыххæй иу уацы æрдзурæн нæй. Уадз, Ирыстон хъæздыг уæнт ахæм кæстæртæй!

Зонадон-практикон конференцийы пленарон рабадты кæрон конкурсы уæлахиздзаутæ хорзæхджын æрцыдысты дипломтæ æмæ зæрдылдарæн лæвæрттæй.

Джиоты Екатеринæ