Скъолайы кадджын фæндаг

Йæ куыст æмæ хæрзиуæгон архайдæй адæмæн номхæссæн чи свæййы, уый кæддæриддæр сæ цæсты вæййы кадджын, дзыллæйы раз та – табуйаг. Ахæм у Цхинвалы районы Къостайыхъæуы скъола дæр, кæцы райдианæй фæстæмæ ссис номхæссæн рæзгæ фæлтæры ахуыр æмæ хъомылады хæрзиуæгон хъуыддаджы. Адæймаг йæ царды бонты бирæ хорздзинæдтыл сæмбæлы, дзæвгар хæрзиуæгон хъуыддæгты сæрты акъахдзæф кæны, уыдон ын алы хатт дæр вæййынц мысинаг. Фæлæ дзы уæддæр скъолайон азтæн абарæн ницæимæ ис, уыдон æвзонджы бонтæй суанг зæры бонтæм баззайынц йæ зæрдыл æмæ сæ æрæмысы æхсызгондзинады æнкъарæнтимæ.

Нæ республикæйы рагондæр скъолатæй-иу у Къостайыхъæуы астæуккаг скъола. Уый байгом 1897 азы æмæ уæдæй абоны онг бирæ æвзонг фæлтæрæн байгом кодта зонындзинæдты дунемæ фæндаг, бафтыдта сæ царды раст фæндагыл. Цыбыртæй зæгъдзынæн, ацы скъолайы рæзгæ фæлтæрæн йæ бирæ зонындзинæдтæ æнæвгъауæй чи лæвæрдта, уыцы ахуыргæнджытæй иуæй-иуты тыххæй. Прозаик Гулиты Ефим 1891 азы цæрынмæ ралыгъд Хуссар Ирыстонмæ æмæ уыд Цъунары скъолайы ахуыргæнджытæй сæ иу. Афтæ ма скъолайы фыццаг ахуыргæнджытæй уыд сауджын Тедеты Петр дæр, кæцы ацы скъолайы фæкуыста ивгъуыд æнусы 50-æм азты онг. 1928 азы скъола рахызт авдазон ахуырмæ, йæ директор та уыд Харебаты Ясон Кузьмайы фырт. Ацы диссаджы хъомылгæнæджы фæрцы 1935-36-æм ахуыры азы скъола  сси астæуккаг æмæ 1937-38-æм ахуыры азы рауагъта йæ фыццаг рауагъдонты. Ацы скъолайы куыстой æмæ рæзгæ фæлтæрæн сæ бирæ зонындзинæдтæ æнæвгъауæй лæвæрдтой Джиоты Гаврил, Дзассохты Константин, Санахъоты Никъала, Тедеты Суликъо, Кокойты Барис, Ленины орденхæссæг Цхуырбаты Алыксандр, цæгатирыстойнаг ахуыргонд Бигъуылаты Барис, Биа-зырты Алыксандр, Цоциты Къæдзæх æмæ æндæртæ.

Фæстæдæр азты та дзы фæллой кодтой директортæ Цхуырбаты Алыксандр, Санахъоты Гриша, Хетæгкаты Димитр, Цхуырбаты Софья, Томайты Сардион, Челæхсаты Феня, Медойты Леонид, Жажиты Ясон, Хаситы Аннæ, Джиоты Шалва, Битеты Георги, Джиоты Илья, Къацты Серги, Тыбылты Тузар, Хуыбиаты Зоя, Тыбылты Алыкси. Скъолайы директор та ацы ахуыры азæй у зæрдæргъæвд сылгоймаг Пли-ты Заирæ. Ацы рухсадон уагдоны ахуыр-хъомыладон куыст кодтой æмæ абон дæр кæнынц, Бæззаты Андрей, Джиоты Дуся, Гæбæраты Любæ, Магкоты Любæ, Гулиты Дуня, Хетæгкаты Димитр, Битеты Димитр, Багаты Владимир, Басишвили Нана, Бестауты Кларæ, Бигъуылаты Суликъо, Бекъойты Ефим, Индирæ, Лалыты Ноннæ, Хаситы Юзæ, Мамиты Зарæ, Бигъуылаты Аллæ, Нелли, Хуыбиаты Роберт, Гæбæ-раты Барис, Джиоты Роланд, Верæ, Мамиты Чермен, Цхуырбаты Андрей, Гуццаты Дауыт, Валери, Козаты Валентинæ, Гæбæраты Терезæ æмæ æндæртæ.

Ацы скъолайы чи ахуыр кодта, уыдонæй иутæ систы зынгæ ахуыргæнджытæ, дохтыртæ, артисттæ, хъæууон хæдзарады специалисттæ æмæ куысты раззагонтæ. Ахæмты нымæцмæ ахæссын хъæуы Хуссар Ирыстоны раздæры лектортæ Мамиты Гига æмæ Хетæгкаты Уасилы, зынгæ дохтыртæ Хетæгкаты Евгения æмæ Русланы, аивады бæрзонд къæпхæнмæ чи схызт, уый – зынгæ кафæг Хетæгкаты Владимиры, Дзæуджыхъæуы завод «Победит»-ы раздæры сæрдар Хуыбиаты Ефим, инженер-конструктор Тыбылты Уасил, физикон-математикон зонæдты кандидат, Мæскуыйы уæлдæр ахуыргæнæндæттæй иуы лектор Тыбылты Къоста, инженер Джиоты Иван, Къалаты Хетæг, РХИ-йы фыццаг сгуыхт ахуыргæнæг Хуыбиаты Владимир, журналисттæ Джиоты Никъала, Тыджыты Пъауле, Лохты Джамбулат, Чысиаты Алинæ, Хъабанты Дианæ, Цхинвалы районы администрацийы сæргълæууæг Бæззаты Иналы, Советон Æфсады булкъонтæ Мамиты Æхсар, Эдуард, Хъабанты Георги, Хуыбиаты Самсон, Хъотайты Амброс, Джиоты Сослан, Стыр Фыдыбæстæйон хæсты активон хайадисæг, хæххон инженер Хаситы Илья, æх-сæнадон архайæг Хаситы Никъифор æмæ бирæ æндæрты.

Абоны бон дæр ацы скъолайы ахуыргæнджыты æнгом коллектив сæ разылæууæг хæстæм кæсынц бæрндзинады цæстæй æмæ сæ тыхтæ æнæвгъауæй амонынц рæзгæ фæлтæрæн. Уыдон нымæцы сты райдиан кълæсты ахуыргæнджытæ Мæргъиты Нелли, Гаглойты Тамилæ, Цхуырбаты Альбинæ æмæ Козаты Валентинæ, стæй Бигъуылаты Аллæ, номдзыд нывгæнджытæ Гæбæраты Барис æмæ Хуыбиаты Роберт, республикæйы сгуыхт ахуыргæнæг Хуыбиаты Зоя æмæ æндæртæ. Уыдонæн сæ ахуыргæнинæгтæй бирæтæ хайад райсынц алыхуызон конкурстæ æмæ æркастыты æмæ сын вæййы зæрдæрухсгæнæн фæстиуджытæ. Фæлæ скъолайы коллектив уыцы раппæлинаг æнтыстытыл не ‘рлæудзæн æмæ дарддæр дæр архайдзæн ноджы зæрдæрухсгæнæн бæрæггæнæнтæ къухты бафтын кæнынмæ. Уый сын уарзы не ‘ппæты цæст дæр!

Хуыбиаты Никъала