Брондоны  полигон æндæр ранмæ ахæссыны фарст карзæй лæууыд, рагæй фæстæмæ дæр. Уымæн æмæ Къусреты хъæуы брондон дзуапп никуы лæвæрдта санитарон домæнтæн æмæ тæссагдзинад æвзæрын кодта, канд уырдæм æввахс хъæуты цæрджыты æнæниздзинадæн нæ, фæлæ æппæрццагæй æндавы ныры Хурзæрин, Цæгаттаг, Мæскуыйаг æмæ БАМ-ы микрорайонты цæрджытыл дæр.

Брондоны æнуд тæф цæрджыты æнæниздзинадæн тæссаг кæй у, уымæ гæсгæ полигон æндæр ранмæ ахæссыны тыххæй бирæ варианттæ уыдис, фæлæ дзы иу дæр санитарон-эпидемиологон домæнтæн дзуапп нæ лæвæрдта. Æмæ, æппынфæстаг, скъуыддзаг æрцыд, цæмæй брæттæ утилизаци кæныны тыххæй полигоны ног бынат арæзт æрцæуа горæтæн скæсæны ‘рдыгæй Ирыхъæуы районы. Уый у горæтæй 4,2 километры æмæ Присы хъæуæй та – 2,5 километры æддæдæр. Санитарон нормæтæ та амонынц, цæмæй брондон æввахсдæр цæрæн пунктæй æппынкъаддæр уа 500 метры дæрддзæгæн.

Ног полигон арæзт цæуы 2018-19 азтæн Инвестпрограммæйы фæлгæтты. Йæ арæзтадæн рахицæн æрцыд 150 милуан сомы. Арæзт та хъуамæ æрцæуа дыууæ этапæй. РХИ-йы Арæзтад, архитектурæ æмæ цæрæнуатон эксплуатацийы министры хæдивæг Гаглойты Сергей куыд банысан кодта, афтæмæй уыцы фæрæзтæй 2018 азы рахицæн æрцыд 35 милуан сомы бæрц. Уыцы фæрæзтæй æлхæд æрцыдысты, ныртæккæ нæ горæты уынгты цы ног бронкалæн контейнертæ ис, уыдон. Æлхæд æрцыдысты æнæмæнгхъæуæг техникæ: бронласæн машинæтæ, бульдозертæ, экскаватортæ æмæ æндæртæ. Уыдон иууылдæр лæвæрд æрцыдысты горæты администрацимæ.  Уый уыдис полигон арæзтады фыццаг этап.

Дыккаг этап у полигонæн йæхи арæзтад. Бадзырдмæ гæсгæ йын рахицæн æрцыд 114 милуан æмæ 116 мин сомы. Уыдонæй арæзтадон-монтажгæнæн куыстытæн рахицæн æрцыд 95 милуан сомы, нырыккон ифтонггæрзтæ самал кæнынæн – 11 милуан 946 мин сомы, бæстонгæнæн куыстытæн та – 227 мин сомы. Ныридæгæн æппæт куыстытæ дæр баконд æрцыдысты.

Брондон скусдзæнис полигоны фарсмæ брикетгæнæн системæ, ома, брон æвзæрст кæм цæуа, уыцы системæ куыддæр  скуса, афтæ.

Фæлæ уал цалынмæ полигон аразынмæ нæ æрæвнæлдтой, уæдмæ экспертизæ арæзт æрцыд дымгæты здæхтæн, стæй – зæххæн. Уыцы мадзæлтты рæстæджы ма проектаразæг раиртæста, ацы бынаты ма мæры дæттæ ис æви нæ, уый. Уый тыххæй полигоны куыстыты зæхх ныкъахтæуыд 2,5 метры бæрц. Проектмæ гæсгæ уым фадат уыдзæн чъизи буарыхъæдтæ фæрсудзы­нæн.

Иудзырдæй, ныртæккæ куыст цæуы полигоны фарсмæ брикетгæнæн системæ скусын кæныныл. Брæтты æвзарыны фæстæ сæ пресс кæндзысты æмæ афтæмæй ныгæд цæудзысты полигоны, уæдмæ полигон йæхæдæг не скусдзæнис. Хъæбæр брæттæ æвзæрст кæй цæудзысты æмæ уый фæстæ та брикетгонд, уый тыххæй адæмæн æмæ æрдзæн ницы зиан хæсдзæн. Брæтты брикеттæ æвæрд цæудзысты котлованты, цыран цæудзысты гидроизоляци. Ахæм прессгонд брон практикон æгъдауæй у æдас.

«Брондон цы амæлттæй арæзт æрцæудзæн, стæй йæ фарсмæ цы брикетгæнæн æмæ æвзарæн системæ сырæздзæн, уый ницы тассагдзинад æвзæрын кæндзæнис. Брондоны полигон ныртæккæ кæм аразынц, уым æввахсдæр цæрæн пункты цæрджытæ Дменис, Сатихъар æмæ Хелцуайы цæрджыты домæн, полигонæй сæм æнуд тæф кæй хæццæ кæндзæн, уый тыххæй, уыдонæн дæр сæ домæн раст уыд. Уымæн æмæ уыдон кæронмæ нæ зыдтой, полигон цы системæмæ гæсгæ арæзт æрцæудзæн, уый.

Ног брондоны полигон дзуапп дæтдзæнис æппæт санитарон нормæтæн дæр. Арæзт та æрцæудзæн 25 азы æмгъуыдмæ», – банысан кодта йæ раныхасы Гаглойты Сергей.

БЕСТАУТЫ Валя

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.