Тъехты Алан: «Паддзахадон унитарон куыстуæттæ бæстæйы бюджетмæ сæ хайбавæрд фæфылдæр кодтой дыууæ хатты»

Паддзахадон унитарон куыстуæтты архайды эффективондзинад фæбæрзонддæр кæныны фарстатæ дарддæр дæр скъуыддзаг кæны Хицауад.

Куыстуæтты финансон-хæдзарадон архайд æрбæстон кæнынмæ тыхтæ аздахын радта хорз фæстиуæг. Дыууæ хатты фæфылдæр сты, æрмæст хъалонты æфтиæгтæ нæ, фæлæ ма паддзахадон унитарон куыстуæтты фæзуæттæм æрбацы-дысты  инвестортæ дæр.

Паддзахадон куыстуæттимæ куыст куыд цыд, уый тыххæй лæмбынæгдæр радзырдта РХИ-йы Президенты Администра-цийы сæргълæууæг Тъехты Алан, кæцы йæ хъус дардта ацы фарстмæ, Хицауады Сæрдары фыццаг хæдивæг куы уыд, уæд.

– Æнæхъæн афæдзы дæргъы архайдта сæрмагондæй арæзт кусæгон къорд, кæцы абон уæвынад кæны куыд æхсæнведомствойон къамис, афтæ æмæ кусы паддзахадон куыстуæтты архайды эффективондзинад фæбæрзонддæр кæныны хæслæвæрдыл. Сæ къухдариуæггæнджытимæ уагъд цæуы æрвылкъуырион консультативон куыст, уый та æвæстиатæй бандавдзæн сæ фæстиуджытыл.

2016 азы куыстуæттæн сæ бон бацис хъалонтæй уый размæ азы хæстæ бафидын. Уыимæ иумæ ма, зынгæбæрцæй фæфылдæр ацы азы фиддонты дисциплинæ, кæцыты фæстиуæгæн паддзахадон унитарон куыстуæттæн сæ бон бацис хъалонты ахыгъдтæ дыууæ хатты фæфылдæр кæнын.

Кæд 2015 азы паддзахадон бюджетмæ паддзахадон унитарон куыстуæттæй бацыд 50 милуан сомы, уæд 2016 азы та уыцы суммæ уыд 102 милуан сомы. Уæдæ куыд уынæм, афтæмæй сæудæджерадон сферæйы рæзты тенденци дарддæр кæны.

Нæ экспертты развæлгъау бæрæггæнæнтæм гæсгæ, ацы аз паддзахадон унитарон куыстуæтты архайдæй æфтиаг æвæццæгæн схиздзæн 120-130 милуан соммæ.

– Куыд уыдзæн сæ хъуыддаг æнæ рентабелон куыстуæттæн та?

– Хæдзарадон куыст цы куыстуæттæ нæ кæнынц, уыдон куынæг æрцæудзысты. Паддзахадон унитарон куыстуæтты архайдæн лæмбынæг анализ саразгæйæ, къамисы уæнгтæ æрцыдысты ахæм хатдзæгмæ, зæгъгæ, 56 паддзахадон куыстуатæй 16-мæ ликвидацийы тыххæй æркæсын хъæ-уы. Уыдонæй цыппары ауагъ-дæуыд ликвидацион мадзæлттæ, æхсæзæй та сты ликвидацион процессы. Иннæ куыстуæттæ та фиддзысты ацы азы хъалонты фиддонтæ, сæ зæронд хæстæ та реструктуризацигонд цæудзысты.

– Ацы аз цы хæслæвæрдтæ скъуыддзаг кæны æхсæнведомствойон къамис?

– Æхсæнведомствойон къамис, кæцыйы скондмæ бацыдысты профилон министрадтæ æмæ ведомствоты къухдариуæггæнджытæ, йæ куыст адарддæр кæндзæн куыстуæтты финансон-хæдзарадон архайд æрбæстон кæныны фæдыл, продукциуадзджыты координаци кæндзæн потенциалон æлхæн-джытимæ, уыимæ иумæ ма кæндзæн консультативон куыст дæр.

Ивгъуыд азы фæззæджы дæр куыстуæтты къухдариуæггæнджытæ сарæзтой индивидуалон фæллойадон бадзырдтæ, кæцыты æвдыст хъуамæ æрцæуой куысты эффективондзинады бæрæггæ-нæнтæ. Ацы бæрæггæнæнты æм-вæзадмæ гæсгæ ист цæудзысты дисциплинарон характеры ма-дзæлттæ, сæ хæслæвæрдтæ чи не ‘ххæст кæны, уыцы къухдариуæг-гæнджытæм, суанг сæ куыстæй ссæрибар кæныны онг.

Иу кæнæ иннæ паддзахадон унитарон куыстуат йæ бакæнгæ куысты тыххæй хыгъд æмæ æрвылкварталон мадзæлтты план афæдз дыууæ хатты хъуамæ дæт-та æхсæнведомствойон къамисмæ. Банысан кæндзынæн уый, æмæ ныридæгæн паддзахадон унитарон куыстуæтты 80 проценты сæ плантæ бавдыстой æхсæн-ведомствойон къамисмæ.

– Цахæм сæудæджерадон фæзуæттæм æрцыдысты инвестортæ?

– Инвестицион климат фæхуыздæр кæныны, сæудæджерады фадыджы финанстæ нывæрыны фæдыл республикæйы къухдариуæгады куыстæн ис хорз фæстиуджытæ. Банысан кæнын мæ фæнды Хицауады экономикон блокы архайд, кæцы системон скодта, информаци, инвестицион програм-мæты реализацийæн чи бæззы, æппæт уыцы сæудæджерадон  объектты фæдыл æмæ бацæттæ кодта республикæйы инвестицион паспорт. Зæгъдзынæн уый дæр, æмæ ныридæгæн куыст цæуы йæ виртуалон версийыл, кæцы интернеты фæзындзæн æввахс мæй. Конкретон куысты тыххæй куы дзурæм, уæд сæрмагонд инвесторты интересты орбитæмæ бахаудтой ахæм фæзуæттæ, куыд «Эмальпровод», Бæгъиаты суары завод, Ленингоры районы «Æлутон»-ы куыстуат, Цхинвалы заводтæ: сæнаразæн, консерваразæн æмæ хъæдгуысты комбинат.

Инвестортимæ цæуы активон бадзырдтæ, æмæ мæ уырны, уыдон кæй æркæндзысты, бирæ æнхъæлмæ кæсын кæмæ нæ бахъæудзæн, ахæм конкретон фæстиуджытæм.

 

РХИ-йы Хицауады

официалон сайт