Республикæ Хуссар Ирыстоны Хъæды хæдзарады управлени (йæ хистæр Чилæхсаты Таймураз) æдзухдæр архайы, йæ бæрны цы ахсджиаг хæстæ лæууы, уыдон скъуыддзаг кæныныл. Афтæ уыд ивгъуыд хæдзарадон азы дæр. Управленийы сæйрагдæр хæстæ сты хъæды фонд хъахъхъæнын, сног æмæ æндидзын кæнын æмæ æндæр ахæмтæ. Управленийы структурæйы дæлбар сты паддзахадон управлени «Алайнаг хъæды хæдзарад», афтæ ма республикæйы паддзахадон унитарон куыстуат «Югослеспромхоз», йæ филиалтæ Дзау, Знауыр æмæ Ленингоры районтимæ.
Нæ республикæйы хъæды фонды иумиаг фæзуат у 186435 гектары, уыцы нымæцы хъæды паддзахадон фонд та у 161730 га, Леуахийы паддзахадон тобæ бынат – 24705 га. Паддзахадон хъæды фонды иумиаг фæзуатæй хъæды массив ахсы 137760 га, цыран хъæдæрмæджы иумиаг фæсауæрц у 18624180 кубометры. Районтæм гæсгæ хъæды паддзахадон фонд Дзауы у 64430 га, Знауыры – 21220 га, Ленингоры – 39150 га æмæ Цхинвалы районы та у 36930 гектары. Хъæдæрмæджы æрвылазон рæзт у 70000 м3 – 110000 м3 æмæ нæ хъæды фылдæр хай ахсы тæрсбæлас, ома 68 процентæй фылдæр. Уымæй дарддæр ма хъæды фæзуаты зайы ахæмтæ, куыд тулдз, тæгæр, фæрв, нæзы æмæ æндæр бæласы мыггæгтæ, Дзауы районы ис наз 24240 м 3, соцъи 28680 м3, Цхинвалы районы нæзы нымадæуы 135 га, Знауыры – 114 га, Ленингоры – 79 га æмæ Дзауы районы та 13900 гектары. Ацæугæ аз фæл-хасгæнджытæн хъæдæрмæг реализаци æрцыд 3853м3, уыцы нымæцы хихджын мыггаджы хъуыддагон хъæдæрмæг 908 кубометры æмæ суг та 2945 кубометры.
Управленийы кусджытæ стыр хъусдард здахынц хъæдæрмæг æмбæлон æгъдауæй бацæттæ кæныны, санитарон – æнæнизгæнæн мадзæлттæ уадзын, чи нал бæззы, бæлæсты уыцы фадыг расæрибар кæнын æмæ æндæр ахæм ахсджиаг хъуыддæгтæм. Уый йедтæмæ ма фæтыхджындæр, хъæд æнæауæрдонæй чи цæгъды, уыдон ныхмæ сæ ахаст æмæ баййафынц карз æфхæрд. Цæвиттон, ахæм æмбæстæгтыл ивгъуыд аз сарæзтой акттæ 57884 сомы аргъ, уыдонæй республикæйы бюджетмæ барвæндонæй бацыд 9177 сомы, иннæтæ та лæвæрд æрцыдысты барадхъахъхъæнæг органтæм.
Управленийы разамынад хорз хъусдард здахы республикæйы хъæды фæзуат фæуæрæхдæр кæнынмæ æмæ йын æнтысгæ дæр кæны. Зæгъæм, бакуыстæуыд 40 га хъæды фæзуат сног кæныныл, стæй ма сырх тулдзы 50 мин талайы ныссагъдæуыд Цхинвал-Ленингоры автомобилон фæндаджы фæрсты.
Управленийы хорз куыстыл дзурæг у уый дæр, æмæ республикæйы бюджетмæ хъæдæрмæг цæттæ кæнынæй кæй бацыд 850 000 сомы бæсты 1260699 сомы. Бæрæг куыст бакодта 2021 азы паддзахадон унитарон куыстуат «Югослеспромхоз» районы йæ филиалтимæ. Уыдон æрцæттæ кодтой суг хицæн цæрджытæ æмæ организацитæн, иумиагæй та хыгъдон рæстæджы хъæды продукци æрцæттæ кодтой 1865, 44 кубометры, уыцы нымæцы хъуыддагон хъæдæрмæг хихджын мыггæгтæй 160 кубометры, суг хъæрмады тыххæй – 1705,14 кубометры, фадыны хъæдæрмæг – 92,8 кубометры, Сырх Дзуары æхсæнадæн та радтой 500 кубометры. Републикæйы æппæт бюджетон организацитæ хъармгæнæн сезонмæ иууылдæр цæттæ уыдысты сугæй, бацæттæ кодтой æмæ реализаци æрцыд ногазон назбæлæстæ цалдæр иуæджы. Бюджетмæ хъалонтæ бахастæуыд 923826 сомы æмæ пенсион фондмæ та ахыгъдæуыд 270000 сомы.
Хъæды хæдзарады управленийы кусджытæ ноджы фылдæр хæстæ æрæвæрдтой сæ разы, хъахъхъæндзысты æмæ ауддзысты хъæды фондыл, хиздзысты сæ алыхуызон низтæй, рæстæгыл уадздзысты профилактикон мадзæлттæ зынгсирвæзт ма æруадзын æмæ стæй та йæ ахуыссын кæныны тыххæй.
Уыимæ зæгъын хъæуы административон бæстыхайы тыххæй дæр, кæцы сырæзт 1973 азы æмæ дзы уæдæй фæстæмæ иу хатт дæр нæ бакодтой цалцæггæнæн куыстытæ, ис аварион уавæры, нæй дзы кусынæн уавæртæ. Æнæмæнгхъæуæг у кусджытæн автотранспорт дæр фæстиуæгджындæр куыст кæнынæн.
ХУЫБИАТЫ Никъала
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.