Фæстаг азты нæ республикæйы хъæдты бирæгътæ, хæдмæлхортæ æмæ рувæстæ тынг кæй сарæх сты æмæ ноджы сæ нымæц фылдæрæй-фылдæр кæй кæны, уый бæрæг у, сæрвæтты фосмæ кæй фæлæбурынц æмæ сæ цалдæргæйттæй кæй æрбаргæвдынц, уымæй. Æмæ канд сæрвæттæм нæ лæбурынц, фæлæ æрцæуынц хъæутæм æмæ фæлæбурынц, фос кæм вæййынц, уыцы кæртытæм дæр. Уыд, адæмæн сæхиуыл куы фæхæцыдысты, ахæм цаутæ дæр.
Куыд зонæм, афтæмæй бирæгътæ куынæг кæныны тыххæй махмæ арæзт æрцыдис «Цуангæнджыты æмæ кæсагахсджыты æхсæнад», йæ сæргъ Букуылты Чермен, афтæмæй. Уый арæзт æрцыдис, цуан кæнын чи уарзы, уыцы лæппутæн сæхи хъæппæрисæй, уымæн æмæ уынынц, куыд сарæх сты тугдзых сырдтæ æмæ адæмæн стыр фыдбылызтæ кæй хæссынц, уый. Чермен куыд зæгъы, афтæмæй сыл цуан кæнынц, марынц сæ, фæлæ сыл уæддæр нæ тых кæнынц, нæ къаддæр кæны сæ нымæц. Цæмæй цуангæнджытæ ноджы сæ куыст фæактивондæр кæной, уый тыххæй Букуылы фырт сфæнд кодта, цуанонтæй чи фылдæр сырдтæ амара, уыдоны схорзæхджын кæнын æхцайы премитæй. Куыд рабæрæг, афтæмæй ацы хъуыддаджы 5-æм ноябрæй 5 декабрмæ фесгуыхтысты Куыдзеты Вячеслав, уый амардта 2 бирæгъы æмæ 13 хæдмæлхоры æмæ йын лæвæрд æрцыд фыццаг бынат. Дыккаг бынат бацахста Захаров Аслан. Амардта 2 бирæгъы æмæ 6 хæдмæлхоры. Иу бирæгъ æмæ 9 хæдмæлхоры та амардта Сиукъаты Чермен æмæ йын лæвæрд æрцыд 3-аг бынат. Хорзæхджын æрцыдысты æхцайы премитæй дæр. Чермен куыд зæгъы, афтæмæй бирæгътæ 2012 – 2013 азты аргæвстой 250 сæры ставдкъах фос – æдæппæт 26 милуан сомы аргъ.
Бирæгътæ иууыл тынгдæр сарæх сты Цхинвал æмæ Знауыры районты. Цуангæнджытæ куыд зæгъынц, афтæмæй уæлдай тынгдæр тыхсынц Дампъалеты хъæуы цæрджытæ. Æвæццæгæн хъæуæн йæ территори дардыл кæй у æмæ цæрджытæн сæ хæдзæрттæ кæрæдзимæ дарддзæф кæй сты, уымæ гæсгæ сæ ныфс тынгдæр хæссынц ацы хъæумæ.
«Цуангæнджыты æмæ кæсагахсджыты æхсæнад»-мæ се ‘ххуысы къух фæ-даргъ кæнынц Уæлвæткон уавæртæ æмæ æрдзон æнамонддзинæдтæ иуварс кæныны фæдыл министрад, Цхинвалы районы администрацийы сæргълæууæг Плиты Алан, Парламенты Сæр-дар Бибылты Анатоли æмæ йæ хæдивæг Тасойты Димитр.
– Баххуыс нын кæнынц транспортæй, æртагæй. Нæмыг нæхæдæг амал кæнæм, кæд уыйбæрц ницы исæм нæ фыдæбæттæн, уæддæр. Зæгъын хъæуы уый, æмæ Дзæуджыхъæуы иу бирæгъ амарæггаг у 5-10 мин сомы онг, махмæ та – иу мин æмæ æрдæг. Уыдон дæр фиды санэпидемиологион станц. Фидгæ та нын сæ кæнынц афтæ, æмæ кæй амарай, уыцы сырдæн хъуамæ ралыг кæнай йæ хъустæ æмæ сæ бавдисай, чи сæ домы, уыцы æмбæлон органтæм. Махæн нæй æхцайы фæрæзтæ алы бон æрмкъухтæ æлхæнынæн дæр, уымæн æмæ сырдтæм нæй гæнæн афтид армæй æвналын, алыгъуызон хæцгæ низтæй рынчын кæй вæййынц, уымæ гæсгæ, стæй дæр уый æвзæрын кæны антисанитари, – банысан кодта Букуылы фырт.
Иннæ цуангæнджытæ дæр ацы тугдзых сырдты тыххæй дзырдтой сæ хъуыдытæ. Ныртæккæ стыр мит кæй æруарыд, зæгъгæ, уымæ гæсгæ сын фæзындæр ис сæ фæстæ цуан кæнын. Фæлæ цæрджытæн кæй тæригъæд кæнынц, æдзух сын сæ фосмæ кæй лæбурынц, уымæ гæсгæ уæддæр архайынц цуан кæныныл. Цуанонтæ куыд загътой, афтæмæй бирæгъы амарын æнцон нæу – уый у тыхджын, фæливæг, цæрдфæразон, къахæй дæр у фидар арæзт, фæразон у æххормагæн дæр, уымæй дарддæр ма у къæрццхъус, хорз уыны цæстæй, æххæст у æмбудæнтæй дæр æмæ кæд адæймаг йемæ тох кæны, уæддæр ын зын вæййы йе скуынæг кæнын æмæ дарддæр стыр зиæнттæ хæссы нæ хъæуты цæрджытæн. Уыдон ма дзырдтой, бирæгъæн йæ цуангæнæн фæзуат кæй вæййы йæ алыварс 70 километры дæрддзæгыл æмæ хъæды нæ уадзынц сæхицæй æдыхдæрты, куынæг сæ кæнынц. Фæлæ куыницæуыл бамбæлынц, уæд сæ ных саразынц хъæумæ æмæ кæртмæ фæлæбурынц фосмæ. Бирæгъæн уæлдай зындæр вæййы зымæг, уæд фос вæййынц дарæны.
Цуанонтæ ма куыд радзырдтой, афтæмæй рувас дæр къаддæр зиæнттæ нæ хæссы адæмæн æмæ йæ хъуамæ зоной. Уый канд кæрчытæ не скъæфы, фæлæ парахат кæны алыгъуызон хæцгæ низтæ дæр æмæ уымæ гæсгæ фосыл арæх бахæцынц.
Уæдæ, ахсджиаг куыст кæнынц ацы æхсæнады цуангæнджытæ æмæ сын хъæуы æмбæлон хъусдард аздахын сæ архайдмæ, хъæуы сын баххуыс кæнын, уавæртæ саразын, кæннод афтæ куы фылдæр кæна тугдзых сырдты нымæц, уæд, гæнæн ис, суой хъæды нæ, фæлæ хъæуты хицæуттæ дæр.
Бестауты Валя
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.